ब्लग

वंशाणुगत राजा बन्ने कायरता होइन, जननिर्वाचित शासक बन्ने हिम्मत छ ?

०६१ माघ १९ पछि, जब तत्कालीन राजा ज्ञानेन्द्र शाहले मुलुकको राजकीय सत्ता हातमा लिए र लगत्तै देश दौडाहामा निस्किए । त्यतिबेला उनी जहाँ गए, त्यहाँ उनको स्वागतमा अपार भिड देखियो...

समयसापेक्ष र उत्पादनमूलक शिक्षा विधेयक कहिले ?

लामो समयदेखि देश नयाँ शिक्षा विधेयक निर्माणको संघारमा छ । शिक्षा विधेयकले देशको भविष्यलाई निर्धारण गर्छ । बदलिँदो राजनीतिक व्यवस्था अनुसार शिक्षामा पनि समयसापेक्ष परिवर्तन हुनु अनिवार्य छ । ...

नेपालमा लोडसेडिङ हट्नुमा कसको कति योगदान ?

नेपालमा लोडसेडिङको समस्या एक दशकभन्दा बढी समयसम्म राष्ट्रव्यापी संकटको रूपमा रहेको थियो। प्रत्येक वर्ष, चाडपर्व र गर्मीका महिनामा विद्युत् आपूर्ति अस्थिर हुने हुँदा देशभरि व्यापार, उद्योग र नागरिकहरूको जीवनमा ठूलो...

ध्यान केन्द्र बनाउन विदेशी अनुदान चाहिन्न

अनुदान र सहयोगलाई हाम्रो शास्त्रीय आधारमा व्याख्या गर्दा छुट्ट्याएर हेर्न सकिन्छ । अनुदान भनेको दान नै हो । यो अपेक्षारहित हुन्छ । दान लिने–दिने काम हुने र नहुने बिचमा मात्र...

कहिलेसम्म नेपाल आन्दोलनको पर्याय बन्ने ?

नेपाल र नेपालीको पर्याय भनेको आन्दोलन नै हो भनेझैँ गरी देश सधैँभरि राजनीतिक अस्थिरताको भुमरीमा फसिरहेको छ । देशलाई कुनै निकासतिर लैजानेभन्दा पनि कुनै न कुनै निहुँ बनाएर भुमरीतिर नै...

गणतन्त्रका शासक बिग्रँदा राजावादी उठे

नेपालको २५ सय वर्ष लामो इतिहासमा १७७ जना राजाको शासन चलेपछि राजतन्त्रको अन्त्य भएको थियो । यस कालमा किरात, लिच्छवि, ठकुरी, मल्ल, शाह आदि वंशजका आधारमा राजा भए । ...

गणतन्त्र कि राजसंस्था : नेपाली जनताको राजनीतिक संघर्ष र चाहना

प्रजातन्त्र दिवसको पूर्वसन्ध्यामा पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहको मन्तव्य आएसँगै देशमा राजावादीहरू सलबलाउन थालेका छन् । राजसंस्थाको पुनरागमनबारे चर्चा गर्दा यसको ऐतिहासिक पृष्ठभूमि, वर्तमान अवस्था, राजनीतिक परिदृश्य, सम्भाव्यता र जनमतको अवस्थालाई...

नेपाली महिलाको आर्थिक सशक्तीकरण

नेपाली समाज आज पनि परम्परागत सोच, प्रणाली, कार्यक्रम तथा विधि–प्रक्रियाबाट सञ्चालित भएकै कारण नेपाली महिलाहरू युग सुहाउँदो उपस्थिति देखाउन नसकेको देखिन्छ । महिला अधिकारका क्षेत्रमा क्रियाशील सामाजिक संघ–संस्थाले निकालेका प्रतिवेदनले...

घलेगाउँ घुमेर हेर्दा...

एक हुल घुमन्ते विद्यार्थीको अगुवाइ गर्दै गण्डकी प्रदेशको चर्चित ग्रामीण पर्यटकीय स्थल घलेगाउँ आइपुग्यौँ । गाउँको प्रवेश द्वारमा पन्चैबाजाको लोक धुनमा खादा मालासहित गरेको भव्य स्वागत हाम्रा लागि सर्पाइज थियो...

वीरेन्द्रनगरले उपमहानगरको सबै मापदण्ड पूरा गरिसकेको छ

संघीयतापछि वीरेन्द्रनगर नगरपालिकाले विकासमा नयाँ फट्को मार्‍यो । पूर्वाधार विकाससँगै सामाजिक न्यायसहितको विषयमा हामीले प्राथमिकता दिएर काम गरिरहेका छौँ । स्थानीय सरकार भनिसकेपछि बिस्तारै आत्मनिर्भर बन्नुपर्छ । सोही नीतिलाई...

वीरेन्द्रनगरको विकास त ह्वात्तै भयो तर अव्यवस्थित

पछिल्लो समय वीरेन्द्रनगर बजारको विकासले फट्को मारेको छ । झट्ट हेर्दा यहाँ विकासले रफ्तार लिएको देखिन्छ । विकासका लागि जसरी योजना बन्नुपर्ने थियो, त्यसमा भने केही कमी महसुस गर्न सकिन्छ...

संसदीय पत्रकारिता सीमित व्यक्तिका लागि मात्रै हो ?

संघीय संसद् सचिवालयले पत्रकारद्वय किशोर श्रेष्ठ र प्रकाश ओलीलाई दिइएको सचिवालयको प्रेस–पास निलम्बन गरेपछि अहिले विभिन्न सवाल उठेका छन् । कतिपयले यसलाई ठिक भनिरहेका छन् । ठिक भन्नेहरुको तर्क छ—...

निजामती प्रशासन सुधारको अवसर

‘संघीय निजामती सेवा विधेयक, २०८०’ माथि यतिबेला विभिन्न कोणबाट छलफल चलिरहेको छ । सार्वजनिक प्रशासनलाई स्वच्छ, जनउत्तरदायी र सहभागितामूलक बनाउँदै राज्यबाट प्राप्त हुने सेवा–सुविधामा जनताको समान र सहज पहुँच सुनिश्चित...

यसरी म आजकै दिन जेलबाट छुटेको थिएँ

२०५८ मङ्सिरको पहिलो सातातिर, कसैले जनादेश पत्रिकाको कार्यालयमा फोन गरेर ठेगाना माग्यो, पत्रिकामा छपाउनका लागि कविता दिन आउन लागेको भन्दै । हामीले ठेगाना दियौँ— पुतलीसडकको श्रेष्ठ फोटोकपीभन्दा पारिपट्टि, साडी...

युवा सशक्तीकरणका लागि राष्ट्रिय युवा परिषद्को भूमिका

नेपाल सरकारद्वारा स्थापित एक विशिष्ट संस्था हो, राष्ट्रिय युवा परिषद् । जसको मुख्य उद्देश्य देशभरका युवालाई सशक्तीकरण गर्दै उनीहरूको प्रतिभा, क्षमता र नवाचारलाई मुलुकको समृद्धिमा उपयोग गर्ने हो । ...

कसरी हुन्छ त्रिभुवन विश्वविद्यालयको सुधार ?

राष्ट्र निर्माण, राष्ट्रिय समृद्धि तथा सामाजिक–सांस्कृतिक चेतनाका लागि उच्च शिक्षाको जननीका रूपमा प्राज्ञिक भूमिका विश्वविद्यालयको रहन्छ । २०१६ सालमा स्थापित त्रिभुवन विश्वविद्यालय (त्रिवि) नेपालको शैक्षिक धरोहर समेत हो । विश्वविद्यालय...

स्ववियुमा मेरो दाबी

शिक्षा पुस्तकका अक्षरमा मात्र सीमित हुँदैन यो चेतना, नैतिकता, मूल्य तथा भविष्य निर्माणको एक महत्त्वपूर्ण आधार हो । एक सभ्य एवं प्रगतिशील समाज निर्माणका निमित्त शिक्षित नागरिकहरूको आवश्यकता हुन्छ र...

स्ववियु निर्वाचनको आवश्यकता र विद्यार्थी संगठनको भूमिका

स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन (स्ववियु) विद्यार्थीले विद्यार्थीकै लागि जन्माएको साझा संस्था हो । यो असल नेतृत्व उत्पादन गर्ने एक थलो हो; शिक्षा क्षेत्रका समग्र समस्याको पहिचान गर्ने, उठान गर्ने र समाधानका...

‘रसियन गाउँका सडकमा बनाइने पुलको क्षमता अनुसार महेन्द्र राजमार्गका पुल बनाइएका छन्’

चार वर्ष अघि मैले नेपाल सरकारको सहसचिव पदबाट अवकाश पाएँ । पेसाले म इन्जिनियर हुँ । म खासमा सोभियत युनियनबाट सन् १९९० तिर हाईवेमा डिग्री पढेर आएको हुँ । ...

चार वर्षपछि पोखरामा पिउने पानी पूरै शुद्ध बनाउन सकिन्छ

पोखराका ५२ हजार घरधुरीमा खानेपानी संस्थानले धारा जडान गरेको छ । एक वर्षमा सरदर १५ सय देखि २ हजार नयाँ धारा थपिन्छ । १ देखि १९ नम्बर वडासम्म संस्थानले पानी...

महाशिवरात्रि : जीवनको सर्वोत्तम व्रत

फागुन कृष्ण चतुर्दशीमा पर्ने शिवरात्रि महापर्वलाई शिवचतुर्दशी पनि भनिन्छ । यस दिन विशेषतः हिन्दुधर्मावलम्बीले भगवान्् शिवजीको पूजा–अर्चना गर्छन् । भगवान् शिवको उत्पत्ति भएको र ईश्वरीय संयोगको रात भएकाले त्यसैको नामबाट...

पैसा तिरेर पानीसँगै रोग किनिरहेका छौँ

पोखरा अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा परिचित सहर हो । पर्यटनको राजधानी पनि हो पोखरा । यहाँका नागरिक बढी शिक्षित र सभ्य छन् । यति सुन्दर सहरमा वितरण हुने पानी शुद्ध छैन भन्नुपर्दा योभन्दा...

महाशिवरात्रिमा किन गर्ने शिवको पूजा ?

काठमाडौँ । हिन्दुहरूको प्रमुख चाडहरूमध्ये महाशिवरात्रि पनि एक हो । फागुन कृष्ण चतुर्दशीका दिन अर्थात आजको दिन मनाइने यस पर्वलाई सम्पूर्ण दीन दुःखी र कष्टपूर्ण अवस्थामा रहेका प्राणीहरूको हृदयमा धर्मको...

मधेसमा प्रचण्ड : उत्साह कि बाध्यता ?

शान्ति प्रक्रियापछिका लगातार चार वटा संघीय निर्वाचन र २ वटा स्थानीय तहको निर्वाचनमा माओवादी मधेसमा कहिल्यै पहिलो दल बन्न सकेन। मधेसको मुद्दा र एजेन्डा स्थापित गर्ने भूमिका माओवादी आन्दोलन र...

ट्रम्पले भनेजस्तै ‘ठग’ हुन् नेपालका शासक ?

केही दिनअघि अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले विभिन्न देशलाई दिइँदै आएको अनुदान सहायता कटौती गर्नका लागि बोल्ने क्रममा नेपाललाई दिइएको अनुदान ‘फ्रड’ अर्थात् ठगी भएको टिप्पणी गरे । उनले नेपालजस्तो अतिकम...

‘जेन–जी’को युगमा ‘जेरोन्टो’को नेतृत्व

समाजशास्त्रीय दृष्टिकोणले विभिन्न समयमा जन्मिएका व्यक्ति र तिनीहरूको मानसिकता तथा जीवनशैलीलाई बुझाउनका लागि चारवटा पुस्तामा वर्गीकरण गरिएको छ । जसको सुरुवात ‘बेबी बुमर’ भनिने पुस्ताबाट भएको हो । दोस्रो...

नेपाली राजनीतिमा देउवाको मौनता, ओलीको समृद्धि र प्रचण्डको गणित

नेपालको राजनीति एउटा चङ्गुलमा फसेको छ । यो चङ्गुलमा फसेको राजनीतिलाई निकास दिन अहिलेको नेतृत्वबाट सम्भव छैन, किनकि यो नेतृत्व पटकपटक अक्षम प्रमाणित भएको छ । नेपालमा बहुदलीय प्रजातन्त्रको...

प्रजातन्त्रका लागि नेपाली जनताको संघर्ष

राणाशासनको सुरुवात नेपालमा १९४७ सालमा भएको थियो, जब जंगबहादुर राणाले कोत पर्वपछि राजकीय शक्ति हातमा लिए । उनले नेपालमा राणावंशीय प्रधानमन्त्री प्रणाली स्थापना गर्दै शासकीय अधिकार केन्द्रीकृत गरे । यस...

स्वतन्त्र समाजको आधार : सशक्त प्रजातन्त्र

प्रजातन्त्र केवल एउटा शासन प्रणाली मात्र होइन, यो जनताको स्वतन्त्रता, समानता, सहभागिता र अधिकारको प्रतिविम्ब हो । यो त्यस्तो पद्धति हो जसमा जनताले प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष रूपमा आफ्नो प्रतिनिधि चयन...

ट्रेड युनियन आन्दोलनका लागि आत्मसमीक्षासहित नयाँ बहस आवश्यक

नेपालमा शान्ति प्रक्रियाको सुरुवातसँगै दशकौँदेखि हेपिएर रहेको श्रमिक वर्गले आफ्नो अधिकार प्राप्तिका लागि भीषण संघर्ष गरे, फलस्वरूप केही उपलब्धि समेत हात पार्न सफल भए । श्रमिकका समस्याको समाधान...

कर्णाली नीति उत्सवको औचित्य

हामी कर्णाली प्रदेशको विकास यात्राका महत्त्वपूर्ण पाइलाको पुनरवलोकन गर्दै आगामी यात्राको दिशानिर्देश गरिरहेका छौँ । संघीयताको कार्यान्वयनसँगै कर्णाली प्रदेशले पहिलो पञ्चवर्षीय योजनालाई सफलतापूर्वक कार्यान्वयन गरेको छ । यी योजना नेपालको...

कानुन अध्ययनमा आकर्षण : २०७९ को भर्ना २०८१ मा, समाधान के ?

नेपाल ल क्याम्पस कानुनी शिक्षाको क्षेत्रमा आफैँमा एउटा गरिमामय इतिहास बोकेको क्याम्पस हो । त्रिभुवन विश्वविद्यालय (त्रिविवि) स्थापना हुनुभन्दा अगावै स्थापित यो क्याम्पसमा हाल पढाइ मुख्यतः तीनवटा कोर्स पर्छन्— बीएएलएलबी,...

नेताहरूमाथि घृणा किन, के गालीले बन्छ देश ?

लोकतन्त्रमा जनप्रतिनिधिहरूको कामको मूल्याङ्कन हुनु स्वाभाविक हो तर पछिल्लो समय सामाजिक सञ्जालमा प्रमुख दलका नेताहरूमाथि नकारात्मक टिप्पणी गर्ने प्रवृत्ति बढेको देखिन्छ । आलोचना तार्किक हुनुको साटो अमानवीय, अतिरञ्जित र कहिलेकाहीँ...

कतारले देखाएको विकासको बाटो

विश्वको एउटा शक्तिशाली देश कतारका बारेमा धेरै मानिस अनभिज्ञ छन् । कतार अर्थात् खाडी मुलुक भनेपछि अझैसम्म धेरै मानिसको अनुहार उज्यालो हुँदैन । यसका कारणहरू पछि लेखौँला । कतारमा अहिले...

सफल जनयुद्ध, असफल नेतृत्व

फागुन १ गते माओवादीले तत्कालीन राज्यसत्ताविरुद्ध हतियार उठाएको दिन । अर्थात् जनयुद्ध घोषणा गरेको ऐतिहासिक दिन । हरेक वर्षको फागुन १ गते माओवादी पृष्ठभूमिका विभिन्न घटकले ऐतिहासिक दिन वा दिवसका...

तीन प्रकारका प्रेम : उत्तम, मध्यम र नीचतम

प्रणय दिवस वा प्रेम दिवस (भ्यालेन्टाइन डे) १४ फेब्रुअरीमा विश्वभर मनाउने गरिएको छ । यो पर्व पादरी सेन्ट भ्यालेन्टाइनको वलिदानसँग सम्बन्धित छ । तत्कालीन रोमन सम्राट् क्लाउडियस द्वितीयले सैनिक सेवा...

त्यो जनयुद्धले ल्याएको तरङ्ग

तत्कालीन नेकपा (माओवादी)को नेतृत्वमा २०५२ फागुन १ गते सुरुवात भएको महान् जनयुद्ध राजनीतिक, सैद्धान्तिक, सामाजिक, सांस्कृतिक र आर्थिक हिसाबले ऐतिहासिक महत्त्वको थियो । जनयुद्धको प्रभाव र विस्तार यति व्यापक थियो...

महान् १० वर्षे जनयुद्धका उपलब्धि

विशाल ओली नेपालको राजनीतिक इतिहासमा फागुन १ विशेष महत्त्वको छ, यसै दिनलाई जनयुद्ध दिवसका रूपमा मनाउने गरिएको छ । तत्कालीन नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी माओवादीले २०५२ फागुन १ गते सञ्चालन गरेको...

जनयुद्ध दिवस र पक्ष-विपक्ष

आज फागुन १ गते अर्थात् जनयुद्ध दिवस । जनयुद्ध दिवसको शुभकामना भन्नु भन्दा पहिले यसबारे छोटो चर्चा गरौँ । जनयुद्धले के उपलब्धि भयो? यो व्यापक बहसको विषय जरुर हुन सक्छ।...

संसदमा दुईतिहाइ छ तर सरकारलाई अध्यादेशको कुलत लागेको छ

पहिलो र दोस्रो ठुलो दल मिलेर सरकार गठन गरेपछि लागेको थियो, यो सरकार बलवान् हुनेछ । यत्तिको सुपरपावरले जस्तोसुकै समस्यालाई उचालेर पछार्नेछ । समस्या पेलानमा परेपछि आफैँ टाप ठोक्नेछन् ।...

अस्पतालको शिलान्यास गर्दै ओलीले भने- निर्माणपछि भारतका जनतालाई समेत उपचार सुविधा दिन सकिन्छ

गभारोले सुपारीका बोट रित्तै, उत्पादन र मूल्य दुवै घट्यो

कटारीमा निर्माणाधीन पुल बाढीले भत्कायो

एमाले कमजोर भइरहेको अध्यक्ष ओलीद्वारा झापाबाटै स्वीकार

वीरगञ्जमा उत्पन्न विवाद समाधान

वीरगन्ज सर्वदलीय बैठक : विवाद समाधानका लागि ३ बुँदे प्रतिबद्धता

वीरगन्जमा कर्फ्यु लम्बियो

धनुषा र अछाममा एमाले जिल्ला अधिवेशन बाँकी

नगरकोट भ्रमण वर्ष भोलिदेखि

वालिङ-हुवास सडक धमाधम कालोपत्र हुँदै

नयाँ वर्षको शुभकामना दिँदै प्रचण्डले भने, ‘सरकारले दलाल र विचौलियाको पक्षमा निर्णय लिँदा जनआक्रोश बढ्यो’

चरिकोटमा ‘सडकमा खाऊँ, सडकमै रमाऊँ’महोत्सव

बाढीले डाइभर्सन बगाएपछि अवरुद्ध बुटवल-नारायणगढ सडक सञ्चालन

वर्तमान व्यवस्थाविरुद्ध जानेलाई कारबाही गर्ने मुख्यमन्त्री पाण्डेको चेतावनी

सहज बन्दैछ पोखरा यात्रा, तस्बिरहरू

किसानलाई पचास प्रतिशत अनुदानमा कृषि उपकरण

राप्ती नदीमा डुबेर युवतीको मृत्यु

भैरहवामा विश्वशान्तिको कामना गर्दै मनाइयो हनुमान् जयन्ती

बुटवलदेखि पाल्पातर्फ जाँदै गरेको कार पहिरोले पुरियो, यात्रु सकुशल

भरुवा बन्दुक सहित कपिलवस्तुबाट एकजना पक्राउ

२१ महिनामा कर्णालीमा बन्यो ६५ पुल

प्रभावकारी बन्दै कर्णाली प्रदेश सभाः हिउँदे अधिवेशनमै ७ ऐन निर्माण

जुम्लामा शैक्षिक सत्र अगावै पाठ्यपुस्तक पुग्यो

कसको कारण रोकियो कर्णाली रङ्गशालाको एक प्रतिशत काम ?

लजमा जुवातास खेलिरहेका १३ जना पक्राउ

अछाममा चट्याङ र हावाहुरीले भौतिक संरचना र पशुचौपायामा क्षति

कैलालीमा नदीमा डुबेर १३ वर्षीय बालकको मृत्यु

युवराजले भने, ‘राजतन्त्र फर्कने कुनै सम्भावना छैन’

नयाँ वर्षको पहिलो सूर्योदय, तस्बिरहरू

क्रान्तिकारीले नयाँ धरातलबाट सोचौँ: पूर्वप्रधानमन्त्री खनाल

जनताको समृद्धिको सपना पूरा हुनेछ : अध्यक्ष भट्टराई

मुलुक आर्थिक समृद्धिको बाटोमा अग्रसर हुनेछ : अध्यक्ष यादव

महाधिवेशन टार्न खोज्ने काम आत्मघाती : शेखर कोइराला

एमालेको सचिवालय बैठक बस्ने

वन मन्त्रालयमा २०८१ सालमा के के भए ?

विशेष अदालतको फैसला विरुद्ध अख्तियार सर्वोच्चमा

तीनकुने घटनाबारे बोले ज्ञानेन्द्र

ज्ञानेन्द्रले सच्याए प्रजातन्त्र दिवसको अभिव्यक्ति [भिडियो]

आन्दोलनबारे पुनर्विचार गर्न शिक्षकहरुलाई संसदीय समितिको आग्रह

रवि लामिछानेको मुद्दामा सर्वोच्चले मगायो कैफियत प्रतिवेदन

सिमेन्ट र डन्डीमा वैशाख १ गतेदेखि एमआरपी अनिवार्य

निलम्बित न्यायाधीश भुवन गिरीले पाए सफाइ

रवि लामिछानेको मुद्दामा सुनुवाइ सकियो

रास्वपा केन्द्रीय सदस्य ज्वाला संग्रौलाविरुद्ध दायर अवहेलनासम्बन्धी मुद्दाको सुनुवाइ सकियो

लुम्बिनीमा मातृमृत्युको डरलाग्दो स्वरुप, किन न्यूनीकरण भएन ?