फागुन १ गते माओवादीले तत्कालीन राज्यसत्ताविरुद्ध हतियार उठाएको दिन । अर्थात् जनयुद्ध घोषणा गरेको ऐतिहासिक दिन । हरेक वर्षको फागुन १ गते माओवादी पृष्ठभूमिका विभिन्न घटकले ऐतिहासिक दिन वा दिवसका रूपमा मनाउँदै आइरहेका छन् । ...
प्रणय दिवस वा प्रेम दिवस (भ्यालेन्टाइन डे) १४ फेब्रुअरीमा विश्वभर मनाउने गरिएको छ । यो पर्व पादरी सेन्ट भ्यालेन्टाइनको वलिदानसँग सम्बन्धित छ । तत्कालीन रोमन सम्राट् क्लाउडियस द्वितीयले सैनिक सेवा...
तत्कालीन नेकपा (माओवादी)को नेतृत्वमा २०५२ फागुन १ गते सुरुवात भएको महान् जनयुद्ध राजनीतिक, सैद्धान्तिक, सामाजिक, सांस्कृतिक र आर्थिक हिसाबले ऐतिहासिक महत्त्वको थियो । जनयुद्धको प्रभाव र विस्तार यति व्यापक थियो...
विशाल ओली नेपालको राजनीतिक इतिहासमा फागुन १ विशेष महत्त्वको छ, यसै दिनलाई जनयुद्ध दिवसका रूपमा मनाउने गरिएको छ । तत्कालीन नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी माओवादीले २०५२ फागुन १ गते सञ्चालन गरेको...
आज फागुन १ गते अर्थात् जनयुद्ध दिवस । जनयुद्ध दिवसको शुभकामना भन्नु भन्दा पहिले यसबारे छोटो चर्चा गरौँ । जनयुद्धले के उपलब्धि भयो? यो व्यापक बहसको विषय जरुर हुन सक्छ।...
पहिलो र दोस्रो ठुलो दल मिलेर सरकार गठन गरेपछि लागेको थियो, यो सरकार बलवान् हुनेछ । यत्तिको सुपरपावरले जस्तोसुकै समस्यालाई उचालेर पछार्नेछ । समस्या पेलानमा परेपछि आफैँ टाप ठोक्नेछन् ।...
नेपालको पञ्चाङ्ग समितिबाट प्रकाशित तोयानाथको पात्रो अनुसार हरेक संवत्को माघलाई धार्मिक दृष्टिले अलि धेरै नै स्थान दिइएको पाइन्छ । यसैगरी यस महिनामा श्री स्वस्थानी माताको व्रतकथा पनि हुने अनि काठमाडौँदेखि...
लोकतान्त्रिक शासन व्यवस्थामा शासनको औचित्य मापन गर्ने औजारको रूपमा सुशासनलाई लिने गरिन्छ । देशमा सुशासनको अवस्था कस्तो छ भन्ने विषयमा विभिन्न पक्षबाट मापन तथा विश्लेषण गर्न सकिन्छ । देशको लोकतान्त्रिक...
काठमाडौँको त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा लगेज समातेर दगुरिरहेको बेला उज्ज्वल थापासँग अकस्मात मेरो भेट भयो । सन् २००८ को त्यो भेट मेरो मस्तिष्कमा अझै ताजा छ । उज्ज्वल अमेरिकाबाट नेपाल...
‘अर्बान स्टडिज’मा भर्ना भएदेखि नै मलाई अर्बान इकोनोमिक्समा विशेष रुचि थियो । मैले कक्षा ९–१० र प्लस–टुमा अर्थशास्त्र पढेको थिइनँ । फिल्म मेकिङमा ब्याचलर्स गरेँ, त्यतिबेला पनि अर्थशास्त्र पढ्ने अवसर...
नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरण टुक्राउनका लागि बनेको विधेयक सदनको तल्लो सदन प्रतिनिधिसभामा दर्ता भएको छ । नेपालको उड्डयन सेवालाई सर्वसुलभ, मीतव्ययी र स्तरीय बनाउने उद्देश्य राखिएको विधेयकले भौतिक रूपमा दुई...
‘जसले विवाह गर्यो, उसले पछुतायो, जसले गरेन, उसले झनै पछुतायो ।’ समाजशास्त्रका प्रा.डा. युवराज लुइँटेल भन्छन् । हरेक विवाहित जोडीको जीवन प्रेमिल र सुखद होस् भन्ने चाहना कसको हुँदैन होला...
भक्तपुर भन्नेबित्तिकै धेरैले सम्झन्छन्, नेपालकै सबैभन्दा अग्लो प्यागोडा शैलीको न्यातपोल (पाँचतले) मन्दिर र पचपन्ने झ्याले दरबारलाई । विश्वसम्पदामा सूचीकृत भक्तपुर दरबार क्षेत्रभन्दा बढी हेरे–सुनेको भए दत्तात्रय क्षेत्र आउला । यतिमा...
नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डको निवास खुमलटारमा बसेको पदाधिकारी बैठकबाट पार्टीले मधेस प्रदेश इन्चार्जको जिम्मेवारी उपमहासचिव मातृका यादवलाई दिएको छ । यसअघि उक्त प्रदेशको इन्चार्ज लीलामणि पोख्रेल रहेका...
नेपालका मेडिकल स्नातकोत्तर अध्ययन गर्न इच्छुक विद्यार्थीले नेपाल चिकित्सा शिक्षा आयोगविरुद्ध सर्वोच्च अदालतमा न्यायिक लडाइँ थालेका छन् । चिकित्सा शिक्षा आयोगले चिकित्सा स्नातकोत्तर प्रवेश परीक्षाका लागि तयारी गरिरहेको भए पनि...
कुनै बेला नेपाली राजनीतिमा युवापुस्ता र आमनेपाली जनताकै आशा र भरोसाको केन्द्रको त्यान्द्रो बनेका नेपाली काङ्ग्रेसका वर्तमान महामन्त्री गगन थापा यतिबेला नेपाली काङ्ग्रेसकै महामन्त्री नै हुन् र भन्ने अवस्थामा पुगेका...
जग्गा किन्ने वा बेच्ने, घर बनाउने वा नबनाउने, ऋण लिने वा दिने, छोराछोरी विदेश पठाउने वा नपठाउनेजस्ता ठुला र महत्त्वपूर्ण निर्णय गर्ने जिम्मेवारी पुरुषको हुन्छ । त्यसको जोखिम उसैले उठाउनुपर्छ...
सामाजिक सञ्जाललाई नियमन गर्न छुट्टै कानुन बनाउने कि एकीकृत आईटीसम्बन्धी कानुनमै व्यवस्था गर्ने भन्ने प्रश्न छ । यो कुरा एकीकृत कानुनमै आउनुपर्छ भन्ने हो । यसका चार वटा आयमहरू छन्...
डोनाल्ड ट्रम्प पुनः एकपटक अमेरिकाको राष्ट्रपतिमा निर्वाचित भएसँगै सारा दुनियाँ तरङ्गित भएको छ । हुन त एउटा स्वतन्त्र र सार्वभौम देशमा जननिर्वाचित शासकहरू आउँछन्, समय पुगेपछि बिदा हुन्छन्— यो नियमित...
चिनियाँ नयाँ वर्ष, जसलाई ‘स्प्रिङ फेस्टिभल’ अर्थात् ‘वसन्त पर्व’ वा पनि भनिन्छ । यो चीनको सबैभन्दा ठुलो र महत्त्वपूर्ण सांस्कृतिक पर्व हो । चिनियाँ नयाँ वर्षको उत्पत्ति कृषि चक्रसँग सम्बन्धित...
अब त अति भइसक्यो । देउवादाइ, ओली बा ! तपाईंहरू राजनीतिबाट बिदा लिनुस्; भजन–कीर्र्तन गर्दै र सुन्दै तीर्थयात्रा गर्नुस्; तपाईंहरूको जोडी गजबको सुहाउँदो देखिन्छ— यसो भन्नेहरू देशमा धेरै भइसके होलान्...
विश्वको पहिलो ठुलो अर्थतन्त्र भएको मुलुक अमेरिकाको अर्थतन्त्र खासगरी सेवा क्षेत्रमा आधारित छ भने दोस्रो ठुलो अर्थतन्त्र भएको मुलुक चीनको अर्थतन्त्र खासगरी उत्पादन, निर्यात र पूर्वाधार विकासमा आधारित छ ।...
विशेष गरी लिंगका आधारमा गरिने कुनै पनि किसिमको दुव्र्यहारलाई लैंगिक हिंसाका रूपमा लिने गरिन्छ । कसैमाथि गरिने हिंसा वा दुव्र्यवहारलाई नेपालको संविधान तथा कानुनले वर्जित गरेका छन् । लिंगका आधारमा...
विद्यार्थीकाल मानिसको जीवनको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण समय हो । देश र समाजका लागि केही गर्ने हुटहुटीले यस समय मानिसको हृदय भरिएको हुन्छ । आम विद्यार्थीहरू यथास्थितिमा सामान्य सुधार होइन, आमूल रूपान्तरण...
पोखरा महानगरपालिकाले नेपाल सरकारले भन्दा अघि नै सार्वजनिक निजी साझेदारी (पीपीपी) ऐन बनाएर कार्यान्वयनमा लगेको हो । ऐन बनाएपछि पोखरा महानगरपालिकाले अघिल्लो कार्यकालमा आशयपत्र माग गर्यो । त्यसमा ५–६ वटा...
पोखरामा धेरै प्राकृतिक सम्पदा छन् । तिनै सम्पदाका आधारमा पोखरा पर्यटकीय नगरी भनेर चिनिएको हो । स्वदेशी तथा विदेशी पर्यटक पोखरामा रहेका तिनै सम्पदा हेर्नका लागि आउने गरेका छन् । ...
नेपालकै पहिलो र सबैभन्दा ठुलो त्रिभुवन विश्वविद्यालय (त्रिविवि) जो देशको शैक्षिक, सांस्कृतिक र बौद्धिक जीवनको मेरुदण्ड समेत हो । सन् १९५९ मा स्थापना भएदेखि यसले मुलुकलाई दक्ष जनशक्ति उपलब्ध गराउँदै...
गत पुस १३ गते त्रिभुवन विश्वविद्यालयको ५०औँ दीक्षान्त समारोह भव्य रूपमा आयोजना भयो । त्यो दिन मेरा लागि अझ यादगार र विशेष थियो । मास्टर्स अफ फिलोसोफी एमफिल तहमा व्यवस्थापन...
‘बबल एन्ड क्र्यास’ सेयर बजारमा प्रचलित वाक्यांश हो । कुनै पनि सम्पत्तिको मूल्य अस्वाभाविक र अत्यधिक रूपमा बढ्ने अवस्था ‘बबल’ हो भने ‘बबल’ फुटेपछि कुनै सम्पत्तिको मूल्यमा अचानक आउने गिरावट...
विद्यार्थी राजनीतिले शैक्षिक संस्थानहरूको सीमा क्षेत्रहरूलाई पार गर्दै विश्वभरका सामाजिक र राजनीतिक परिवर्तनहरूमा महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरेको छ। विशेषगरी नेपालमा अर्थतन्त्रका उतारचढावदेखि प्रविधिमा भएका नयाँ परिवर्तनसम्मका तीव्रता सँगसँगै विद्यार्थी आन्दोलन अझै...
पशुपति क्याम्पसको हातामा सम्झना नाछिरिङ राई विद्यार्थी साथीहरुसँग छलफल गरिरहेको अवस्थामा भेटिनु नौलो होइन । सोलुखुम्बु, सोताङको पावे घर भएकी सम्झना विद्यार्थीबिचमा निकै लोकप्रिय मानिन्छिन् । आफ्नी आमाको विद्रोही...
कुनै बस्तु तथा घटनालाई हेरेर, बुझेर, विश्लेषण र संश्लेषणबाट प्राप्त नतिजा पश्चात् उक्त बस्तु वा घटनाप्रति मानव मस्तिष्कमा आउने सोच, अवधारणा र चिन्तनबाट बन्ने मानसिक दृष्टिकोण वा आउने निष्कर्षलाई बिचार...
बैंकिङ पत्रकारिता मात्रै गर्ने मेरा लागि बैंकिङ क्षेत्रका बारेमा बाहिरिएका पछिल्ला समाचारहरूले रनभुल्ल पारिरहेका छन् । खासगरी एउटा ‘ख’ वर्गको विकास बैंक समस्याग्रस्त भएर केन्द्रीय बैंकले टेकओभर गरेको समाचार यतिबेला...
विश्वविद्यालयमा ‘मेरिटोक्रेसी’ (योग्यतामा आधारित प्रणाली) लागु गर्ने विषयमा हामीकहाँ यतिखेर बहस चलिरहेको छ । एकातिर विश्वविद्यालयले मेरिटोक्रेसीको सिद्धान्तलाई लागु गर्ने भन्दै प्रचार गरिरहेको देखिन्छ भने अर्कोतिर प्रमुख पदाधिकारीले आफ्ना नजिकका...
नेपालको भौगोलिक संरचना, विविधता, र सामाजिक परिवेशले पत्रकारितालाई सधैं चुनौतीपूर्ण बनाएको छ। अझ दुर्गम क्षेत्रका महिला पत्रकारहरूको यात्रा झन् कठिन छ। उनीहरूले सामना गर्नुपरेका समस्याहरू केवल आर्थिक वा भौगोलिक छैनन्,...
नेपाली विद्यार्थी आन्दोलनमा महत्त्वपूर्ण इतिहास बोकेको गौरवशाली विद्यार्थी संगठन हो, अनेरास्ववियु (क्रान्तिकारी) । नेपालको शैक्षिक, सामाजिक, सांस्कृतिक, आर्थिक, राजनीतिक आन्दोलन र परिवर्तनमा यस संगठनको विशेष योगदान र भूमिका रहँदै...
पञ्चायतकालमा सीमित घरानियाँ, राजपरिवार र व्यवस्थाले चाहेका व्यक्तिको पहुँचमा मात्र थियो राहदानी अर्थात् पासपोर्ट । राहदानीमा सबैको पहुँच हुन बहुदलीय व्यवस्था पुनस्र्थापना कुर्नुपरेको थियो । २०४६ को परिवर्तनपछि विदेश जानेहरूको...
हामी प्राकृतिक र सांस्कृतिक सम्पदामा समृद्ध छौँ । त्यसैले बाह्य पर्यटकलाई आकर्षित गरी अर्थोपार्जन गर्ने सम्भावना बढी छन् । अर्थतन्त्रको मेरुदण्डमध्ये एक पर्यटन भएको हामीकहाँ पर्यटन र होटल व्यवस्थापन क्षेत्रलाई...
म एक दृष्टिसम्बन्धी अपाङ्गता भएको व्यक्ति, आफूलाई युवा अपाङ्गताकर्मी भन्न रुचाउँछु । कर्णाली प्रदेशको दुर्गम जिल्ला मुगु हुँदै काठमाडौँमा आएर मेरो विद्यालय शिक्षा सम्पन्न भयो । नेपाल सरकारले सञ्चालन गर्ने...
विषय : २०८१ मंसिर २७ को निर्णय सम्बन्धमा । माननीय स्वास्थ्य मन्त्रीज्यू, नमस्कार । स्वास्थ्य मन्त्रालयको जिम्मेवारी लिएसँगै एक महत्त्वपूर्ण निर्णय गरेर यहाँले यो देशमा स्वास्थ्य मन्त्रालय पनि छ भन्ने...
केही दिनअघि (पुस ४ गते) संखुवासभाको तुम्लिङटारबाट काठमाडौँ आउँदा बसमा यात्रा गरेको थिएँ । सप्तकोशी यातायात प्रालिबाट सञ्चालित ६७९१ नम्बरको मिनीबसमा टिकट काटेर ‘भगवान भरोसा’को यात्रा गरियो । सुरुमा...