ब्लग

राजनीतिक नियुक्ति कसलाई दिने, कसलाई नदिने ?

जनताद्वारा निर्वाचित राजनीतिक शक्ति (दल) वा सरकारले सम्बद्ध निकायमा आ–आफ्नै राजनीतिक दर्शनद्वारा प्रशिक्षित व्यक्ति वा आफ्नो राजनीतिक दर्शन स्वीकार गर्ने व्यक्तिलाई राजनीतिक नियुक्ति दिनु र त्यसको जस–अपजस लिनु लोकतान्त्रिक राज्य...

जनकपुर बोल्ट्स र जनमतको धोती संघर्ष

गत वर्ष म एकजना साथीको घर (काठमाडौँ)मा पुगेको थिएँ । म पुग्दा साथीले आफ्ना चार वर्षका छोरालाई स्कुल पठाउने तयारी गर्दै थिए । मलाई देखेर साथीका छोराले हिन्दीमा मेरो घर–ठेगाना...

कूटनीतिक क्षेत्रमा महिला नेतृत्व र आरजु देउवा

महिलाहरूको नेतृत्व क्षमता विश्वव्यापी रूपमा पहिचान भइरहेको छ र कूटनीतिक क्षेत्रमा पनि यसको प्रभाव प्रस्ट देख्न सकिन्छ । कूटनीति भनेको केवल सम्झौता गर्ने वा वार्ता गर्ने प्रक्रिया मात्र नभई...

बीपीको मेलमिलापको नीतिको सान्दर्भिकता

४८ वर्षअघि आजकै दिन (२०३३ पुस १६ गते) आठ वर्ष लामो भारत निर्वासनबाट मृत्यदण्ड समेतको पर्वाह नगरी आफ्ना सहकर्मीसहित राष्ट्रिय मेल–मिलापको नीति लिएर बीपी कोइराला स्वदेश फर्किएका थिए । यसै...

चिनी किन नखाने ?

हामीले दैनिक जीवनमा प्रयोग गर्ने गुलियो पदार्थ नै हाम्रो स्वास्थ्यका लागि विष समान बन्दै गएको छ । त्यो पदार्थ हो चिनी, जो नेपालीको भान्साबाट प्रायः टुट्दैन । जसका कारण मानिस...

विचार र एजेन्डाको झोला बोक्ने अखिल क्रान्तिकारी आवश्यक

नेतृत्व चयन र उमेर हदको विवादले दसैँअघि सम्पन्न हुन नसकेको अखिल (क्रान्तिकारी) को २३ औं राष्ट्रिय सम्मेलनको निर्वाचन प्रक्रिया फेरि सुरु हुँदैछ । शनिबार उमेर हदको विषयमा मतदान भएपछि पुस...

चुनाव उपयोग गर्ने विप्लवको निर्णय र माओवादीसँग एकताको सवाल

नेपाली राजनीतिमा राजनीतिक दलका लागि मिसन ८४ यतिबेला साझा लोकप्रिय नारा बन्न पुगेको छ। विगतदेखि संसदीय अभ्यासमा रहेका संसदवादी दलहरूले चुनावदेखि चुनाव सम्मको नारा सार्वजनिक गर्नु त सामान्य नै मानिन्थ्यो...

जब ‘स्क्यामर’ले नै खातामा धमाधम पैसा पठाए....

काठमाडौँ । केही दिनअघि ह्वाट्सएपमा एउटा म्यासेज आयो, ‘हाई, आई एम कम्मिला, आवर कम्पनी इज हायरिङ फर पार्ट टाइम जब । यू क्यान गेट डेली फिफ्टीसिक्स हन्ड्रेड टू ट्वान्टी थाउजेन्ड...

विष्णुमाया आङबुहाङ भनौँ या नेपाली आमा !

विष्णुमाया आङबुहाङ लिम्बुनीको नाउँ धेरैलाई थाहा छैन । दार्जिलिङको सेन्ट जोसेफ कलेजका प्रोफेसर राजनारायण प्रधान भन्थे, ‘म आठराईमा २०१७ सालदेखि चार वर्ष बसेँ । त्यति बेला मैले त्यहाँ धेरै कुराको...

विश्व ध्यान दिवसको घोषणा नेपाल लागि नयाँ अवसर

संयुक्त राष्ट्र संघको महासभाले डिसेम्बर २१ लाई विश्व ध्यान दिवसका रूपमा मनाउने प्रस्ताव पारित गरेपछि हिमालयको देश नेपाल विश्वका साधकका लागि तपोभूमिका रूपमा आकर्षक गन्तव्य बन्ने देखिन्छ । नेपाल लगायत...

विकासमा पनि राजनीतिकरण भयो

संघीयता अनुरुप प्रदेश सरकारको अभ्यास हुन थालेपछि कर्णालीको पहिलो सरकारले केही लोकप्रिय कार्यक्रम ल्याएको थियो । प्रदेश योजना आयोगले पहिलो पञ्चवर्षीय योजना निर्माण गरिसकेपछि त्यसकै आधारमा ती कार्यक्रम ल्याइएका थिए...

हचुवामा योजना छान्ने प्रवृत्ति

कर्णाली सरकारले अगाडि सारेका कतिपय योजना राम्रा भए पनि कार्यान्वयन तहमा प्रगति देखिएको छैन । नागरिकको जीवनस्तर उकास्न, विकास र प्रगतिको प्रत्याभूति गराउन सरकारले आवश्यकताका आधारमा योजना अघि सार्ने र...

स्वास्थ्य बिमामा आबद्ध कसरी हुने ?

हाम्रो संविधानको मौलिक हकमै ‘स्वास्थ्यको हक’ उल्लेख छ, ‘प्रत्येक नागरिकलाई राज्यबाट आधारभूत स्वास्थ्य सेवा निःशुल्क प्राप्त गर्ने हक हुनेछ र कसैलाई पनि स्वास्थ्य सेवाबाट वञ्चित गरिनेछैन ।’ यस्तै संविधानको धारा...

निर्यातमा देखिएका अड्चनहरू

हाम्रो मुलुक आयातित अर्थतन्त्रमा निर्भर छ । हामीसँग निर्यातको सम्भावना भने नभएको होइन । हामीसँग त्यस्ता बस्तु पनि छन् जसलाई निर्यात गरेर डलर कमाउन सक्छौँ । तर, अहिलेको प्रश्न भनेको...

योगिनियाको योगिनी माई मन्दिर

सप्तरी जिल्लाको एक चर्चित गाउँ हो, जोगिनियाँ (योगिनिया) । साधारण बोलीचालीमा ‘य’को उच्चारण ‘ज’ हुन्छ । त्यसैले योगिनियालाई जोगिनिया भनियो । प्रजातन्त्र आएपछि स्थानीय गाउँ र नगरहरू संगठित हुँदै जाँदा...

निजामती कानुन ‘भगवान्’ले जानुन् !

हामीकहाँ सार्वजनिक प्रशासन सञ्चालन गर्न गठन गरिएको स्थायी संरचनालाई निजामती सेवा भनिन्छ । यो योग्यता प्रणालीबाट छनोेट गरिएका राष्ट्रसेवकको समष्टिगत स्वरूप हो । यसलाई स्थायी सरकारका रूपमा पनि परिभाषित गर्ने...

यसकारण स्थानीयले औद्योगिक क्षेत्रको विरोध गरे

रुपन्देहीको मोतिपुरमा प्रदेशस्तरीय औद्योगिक क्षेत्र निर्माणको योजना सरकारले अघि बढाउनु आफैँमा स्वागतयोग्य हो । तर वर्षौँदेखि सो क्षेत्रमा बस्दै आएका मानिसलाई उठिबास लगाउने गरी जग्गा खोस्न थालेपछि स्थानीयवासीले विरोध जनाए...

अन्तर्राष्ट्रिय मानव अधिकार दिवसको पृष्ठभूमि

मानव अधिकारलाई सर्वप्रथम सन् १९४५ को युएन चार्टर (बडापत्र)मा उल्लेख गरिएको थियो । संयुक्त राष्ट्र महासभाले सन् १९४८ को डिसेम्बर १० मा ‘मानव अधिकारको विश्वव्यापी घोषणापत्र’ जारी गर्‍यो, त्यही ऐतिहासिक...

१२ वर्षकै उमेरमा शास्त्रार्थमा ऋषि–महर्षिलाई हराउने अष्टावक्र

प्राचीन मिथिलामा उद्दालक नाम गरेका एक महान् ऋषि थिए । उनका दुई सन्तान थिए— पुत्र श्वेतकेतु र पुत्री सुजाता । कहोड नाम गरेका एक शिष्य पनि उद्दालकको आश्रममा बस्थे ।...

सहज रूपमा मागपत्र प्रमाणीकरण गरिदिए युरोपको रोजगारी बढ्छ

पछिल्लो समय नेपालीको श्रम गन्तव्य मुलुक फेरिँदै छ । मलेसिया तथा खाडी मुलुकलाई मात्र श्रम गन्तव्य बनाउँदै आएका श्रमिकको पछिल्लो रोजाइ परिवर्तन भइरहेको छ । सन् २०१९ देखि...

आयोजना पछाडि धकेल्ने प्रवृत्ति हाबी

केन्द्र सरकारले कर्णाली प्रदेशका लागि निकै महत्त्वपूर्ण र रुपान्तरणकारी साबित हुने आयोजना अघि बढाएको छ । ती आयोजना समयमै सम्पन्न हुने हो भने समग्र प्रदेशको रुपान्तरणमा योगदान गर्छ । त्यसका...

नेपाल–चीन सम्बन्ध र उच्च स्तरीय भ्रमण

चीन नेपालभन्दा ६५ गुणा ठुलो छ । चीनको जनसंख्या नेपालको भन्दा करिब ४६.६ गुणा धेरै छ । चीनको वार्षिक बजेट नेपालको बजेटभन्दा लगभग २००० गुणा ठुलो छ । त्यस्तै चीनको...

रुस-युक्रेन युद्ध मोर्चाबाट विप्लवलाई खुला पत्र

महासचिव कमरेड रातो सलाम सन् २०२२ फेब्रुअरीदेखि रुस-युक्रेनबिच चलिरहेको उच्च प्रविधियुक्त आधुनिक युद्धमा ४०५ दिनदेखि निरन्तर अग्रमोर्चामा सहभागी भएर आजसम्म सकुशल रहेको जानकारी गराउन चाहन्छु। सामान्य जीवनशैलीमा भिन्न राजनीतिक धारमा...

हिंसाको न्यूनीकरण र महिलाको सशक्तीकरण

विभेद वा हिंसा आजको युगमा देखापरेको कुनै नयाँ घटना होइन । समयसँगै हिंसाका विभिन्न स्वरूप देखापर्छन् । हिंसाका विभिन्न स्वरूपमध्ये लिङ्गका कारणले नै महिलाहरू हिंसाको अत्यधिक सिकार हुन पुगेका छन्...

रास्वपाको अलमल यात्रा

वैकल्पिक राजनीतिका रूपमा उदय भएको राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी यतिबेला ‘रानो हराएको मौरी’जस्तो भएको छ । सहकारी ठगी प्रकरणमा पार्टी सभापति रवि लामिछाने पक्राउ परेदेखि नै सडकमा ओर्लिएको राष्ट्रिय स्वतन्त्र...

कतै समाजवाद शब्दले बिगारेको त छैन ?

पछिल्लो कालखण्डमा राजनीतिमा झुक्याउन वा राजनीतिक ठगी गर्न सबभन्दा बढी प्रयोग हुने शब्द बन्न पुगेको छ, समाजवाद । यहाँसम्म कि विश्वकै क्रूर तानाशाहको छवि बनाएका हिटलरको आफ्नो नाजीवादी पार्टीको...

माछाको आयात प्रतिस्थापनमात्र होइन, निर्यात गर्ने लक्ष्य

सुदूरपश्चिम प्रदेशमा कृषि क्षेत्रलाई हामीले दुई वटा दृष्टिकोणबाट हेर्ने गरेका छौँ । एउटा सिद्धान्तको दृष्टिकोणबाट र अर्को भनेको व्यावहारिक दृष्टिकोणबाट हेर्न सकिन्छ । हाम्रो पञ्चवर्षीय योजना अनुसार कृषि क्षेत्रलाई पहिलो...

माछामा आत्मनिर्भर बन्ने सरकारी सोच नै छैन

माछा पालन सिजनल व्यवसाय हो । मैले २८ वर्षदेखि माछा पालन गर्दै आएको छु् । कञ्चनपुरको बेलौरी नगरपालिका–३ बन्दाताल क्षेत्रस्थित आफ्नो निजी जग्गामा ४ बिघा र लिजको १० बिघा गरी...

राजनीतिमा नैतिकताको खाँचो

राजनीति दिगो परिवर्तनसहित विशेष उद्देश्य प्राप्तिको लागि गरिने सेवा हो। कतिपय अवस्थामा नीति उत्कृष्ट हुँदाहुँदै पनि राजनीति अस्वस्थ र छलकपटपूर्ण भइदिन्छ। राजनीति एउटा समाज विज्ञान पनि हो। जसरी व्याख्या...

यसरी गर्न सकिन्छ कर्णालीमा सडक दुर्घटना न्यूनीकरण

कर्णाली प्रदेशमा बर्सेनि सडक दुर्घटना बढ्दै गएको देखिन्छ । संख्यात्मक रूपमा कर्णालीमा भएका दुर्घटना अन्य प्रदेशको तुलनामा कम नै हुन सक्छ । यद्यपि, जनसङ्ख्याको आधारमा दुर्घटना दरलाई विश्लेषण गर्ने हो...

यस्तो छ, नेकपाको क्रान्ति र उत्पादन नीति

हामीले क्रान्ति र उत्पादनलाई सँगै चलाउने संश्लेषण गरेका छौँ । यो पनि एकीकृत जनक्रान्तिमा हामीले प्राप्त गरेको नयाँ ज्ञान हो । यसको प्रयोगमा मौलिकता छ । यसलाई नेकपाको पङ्क्तिले गहिरो...

द्वन्द्वपीडितलाई झन् पीडित र निराश नबनाइयोस्

१८ वर्षअघि (२०६३ मंसिर ५ गते) सरकारका तर्फबाट तत्कालीन प्रधानमन्त्री गिरिजाप्रसाद कोइराला र विद्रोही माओवादीका तर्फबाट अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले विस्तृत शान्ति सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेर १० वर्ष लामो सशस्त्र द्वन्द्व अन्त्यको...

अमेरिकालाई हायल–कायल पार्न सक्ने नयाँ चिनियाँ हतियार

चीनको जीडीएफ– ६०० नामक चिनियाँ हाइपरसोनिक हतियारले सम्भावित युद्धलाई उलटपुलट गर्ने क्षमता राख्छ । यसको तीव्र गति, एकैपटक धेरै लक्ष्यमा प्रहार गर्न सक्ने र इलेक्ट्रोनिक आक्रमण क्षमताले ताइवान तथा अमेरिकी...

कसरी डुबे सहकारी ?

अहिले नेपालको समग्र सहकारी क्षेत्र तरङ्गित छ । प्रधानमन्त्रीदेखि मन्त्री, सांसद, नेता तथा अभियन्ता र विश्लेषकहरूको भाषणमा सहकारी क्षेत्रबारे केही न केही प्रवचन आइरहेको पाउँछौँ । खासमा सहकारी क्षेत्रमा अहिले...

पुराना कलाकारको पुनरागमन, जोगिएला विरासत ?

नेपालमा निर्माण भएको पहिलो फिल्म आमा (प्रदर्शन मिति ः २०२१ असोज)लाई मान्ने हो भने नेपाली फिल्म उद्योगले ६ दशक पार गरेको मान्नुपर्छ । यद्यपि आमाभन्दा अगाडि सत्य हरिश्चन्द्र बनेको थियो...

सामाचकेवा : पिताबाट श्रापित दिदीलाई श्रापमुक्त गराउन भाइको कठोर तपस्या

प्राचीन मिथिलाको उल्लेख नभएको सनातनी ग्रन्थ, धर्मशास्त्र, पुराण, श्रुति, स्मृति बिरलै होलान् । भविष्य पुराणमा उल्लेख भए अनुसार अयोध्याका राजा मनुका पुत्र निमि यस तपोभूमिमा आई यहाँका ऋषिको सानिन्ध्यमा...

विद्यापति : जसलाई भगवान् शिवले सेवक बनेर दर्शन दिएका थिए

विद्यापति मैथिलीका आदिकवि तथा सर्वाधिक ज्ञाता कवि हुन् । विद्यापतिले मैथिलीका अतिरिक्त संस्कृत तथा अवहट्टमा पनि रचना गरे । यी ती दुई प्रमुख भाषा हुन्, जसबाट मैथिलीको विकास भयो ।...

गाउँ र सहरबिचको खाडल कसरी पुर्ने ?

प्राकृतिक सौन्दर्य र विविध सांस्कृतिक धरोहरका लागि प्रसिद्ध छ हाम्रो देश । यद्यपि यतिखेर गाउँका युवाहरुले विदेश र सहरबजारतिर अवसर र भविष्य खोज्दा गाउँको जनसंख्या घट्दो छ । गाउँहरूबाट युवाहरूको...

सामाजिक सञ्जालमा सीमित भावना र बौद्धिकता

सामाजिक सञ्जालको बढ्दो प्रयोगसँगै हामी मानव अर्थात् बौद्धिक प्राणीको बौद्धिक क्षमता घट्दै गइरहेको आभास हुन थालेको छ । स्मरणशक्तिमा पनि ह्रास हुँदै गएको म स्वयंले अनुभव गरेकी छु । ...

पदको मान गर्न चुकेका प्रधानमन्त्री !

आफूले पाउन लागेको जग्गा र घर अदालतले रोक लगाएपछि प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले एक सार्वजनिक कार्यक्रममा केही गहन प्रश्नहरू उठाउनु भयो । मन्तव्यको एक प्रसङ्गमा प्रमले भन्नुभयो, ‘’घर दान नभएका...

संकटग्रस्त सहकारीको व्यवस्थापन गर्न समिति गठन गर्ने मन्त्रिपरिषद्को निर्णय

मोरङ र सुनसरी गाँजा तस्करीको ‘ट्रान्जिट प्वाइन्ट’

अङ्ग्रेजी नयाँ वर्ष मनाउन एकै दिन ५८२ वटा भारतीय सवारी साधन नेपाल प्रवेश

हात्तीको आक्रमणबाट झापामा एक महिलाको मृत्यु

भ्रष्टाचारविरुद्ध आजपाले वीरगन्जमा खबरदारी सभा गर्दै

चोरी भएका मोबाइलकै आधारमा स्थानीयवासीले फेला पारे चोर

उच्च शिक्षामा महिलाको पहुँच बढाउन छोरीलाई छात्रवृत्ति

पदस्थापनको माग गर्दे स्थानीय तहका कर्मचारी आन्दोलनमा

भ्रष्टाचार निवारणसम्बन्धी विधेयक समितिबाट पारित

नुवाकोटको घ्याङस्वारा आन्तरिक पर्यटकको रोजाइमा

गौशालामा मृत भेटिएकी युवतीको हत्या भएको आशंका

गौशालाको होटलमा युवती मृत फेला

मुस्ताङमा पर्यटक आगमन वृद्धि

रास्वपा सभापति लामिछानेसहित प्रतिवादीहरुको थुनछेक बहस जारी

राखु भगवतीमा नियमित पूजा गर्न ९१ लाखको अक्षयकोष स्थापना

अदालतमा रविलक्षित बहस : ‘आफ्नो लगानी भए पो टिभीको माया हुन्छ’

प्रदेश सरकारले मानवलाई सडकमा आउन नपर्ने गरी भूमिका खेल्छ : मुख्यमन्त्री आचार्य

लुम्बिनी प्रदेश सभा बैठक : कसले के भने ?

दाङमा करिब ८४ प्रतिशतले नवीकरण गरे क्रियाशील सदस्यता

लुम्बिनीमा प्रदेश प्रमुखले फिर्ता पठाएका विधेयक पुनः सर्वसम्मत पारित

कर्णालीमा उच्च स्तरीय राजनीतिक संयन्त्रको बैठक : ०८४ सम्म गठबन्धन मजबुत बनाइने

कर्णाली प्रदेशका २८ सडक तथा पुलको हरिबिजोग, ठेकदारसँगै सरकारकै पनि कमजोरी

हिउँ जमेपछि कर्णाली राजमार्गको सातमोडमा सडक अवरुद्ध

कर्णालीको विकास र समृद्धिबारे प्रधानमन्त्रीलाई ११ बुँदे खुलापत्र

बाली जोगाउन जहाँ रातभरि जाग्राम बसिन्छ

सामुदायिक वनको आम्दानी स्वागत सत्कार र कर्मचारीकै खल्तीमा !

प्रथम सुदूरपश्चिम मेयर सम्मेलन घोषणापत्र जारी गरी सम्पन्न

८४ वर्षमा पनि गाउँबस्ती डुलेर व्यापार

ट्रान्सफर्मर र पशुपतिको भ्रष्टाचार मुद्दाले आज पनि पालो पाएन

पर्यटन मन्त्रालयको बेरुजु फर्छ्यौटमा उल्लेख्य प्रगति, पुँजीगत खर्च भने औसतभन्दा कम

थप शक्तिशाली बन्दै अख्तियार : व्यक्तिको टेलिफोन विवरणमा पहुँच

स्थायी समिति बैठकमा प्रचण्डको ब्रिफिङ– ओली सरकारको आयु धेरै छैन

वामदेवले मागे वरिष्ठ नेतासहित संगठन विभाग, अनकनाए माधव

केन्द्रीय श्रम सल्लाहकार परिषद्‍मा १० जना सदस्य मनोनीत

हवाईजहाजको इमरजेन्सी ढोका खोल्ने यात्रुबाट प्राप्त क्षतिपूर्ति रकम परोपकारी संस्थालाई हस्तान्तरण

निर्माण व्यवसायीका समस्या समाधान गर्न उच्चस्तरीय आयोग गठनको माग

बालगायक सचिन परियारको निधन