–आरसी अधिकारी  एडल्फ हिटलरले आफ्नो जीवनीमा लेखेका छन्, ‘शक्ति र सत्तामा टिखिराख्न काल्पनिक दुष्मन देखाऊ, देश खतरामा छ भन्ने हल्लाफिजाऊ । त्यसले जनताको मनमा डर उत्पन्न हुन्छ । जब जनता डराएका हुन्छन् उनीहरुलाई वशमा पार्न सजिलो हुन्छ ।’ हिटलर आ...

-डा. रवीन्द्र घिमिरे विश्वका उत्कृष्ट भनिने विश्वविद्यालयमा नेतृत्व छनोटमा प्राज्ञिक स्वतन्त्रता हुन्छ र प्रत्यक्ष रूपमा विश्वविद्यालयमा जोडिएका लाभग्राहीहरूको मतदानबाट वा निजहरूको सहभागितामा त्यहाँको नेतृत्व छनोट गर्ने परम्परा छ । नेपालले पनि त्यस्ता राम्रा अभ्यासहरूको सिको ग...

सात दशक लामो राजनीतिक सङ्घर्षपश्चात स्थापित सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको घोषणाले समाजका सबै क्षेत्रमा अनौठो उत्साह छाएको थियो । तीन दशक लामो पञ्चायत विरुद्धको आन्दोलन, दशक लामो माओवादी सशस्त्र द्वन्द्व र ६२/६३ को जनआन्दोलनको एकीकृत बलले स्थापित संविधानसभामार्फत सङ्घीय लोकता...

-जिना मेन्दो थापा  ए नानी तिम्रो सासूससुराले तिमीले पकाएको खानुहुन्छ ? चुल्होमा जान दिन्छन् ? विवाह भएर पहिलो पल्ट माइत जाँदा एक छिमेकी काकीले सोधेको प्रश्न हो यो ? किन, के सोचेर सोध्नुभयो, थाहा छैन । म तामङकी छोरी, मेरा श्रीमान् क्षत्री थरको हाम्रो अन्तरजातीय...

नेपालको संविधान –०७२ मा राष्ट्र र राज्य छ, तर देश छैन अथवा विस्थापित छ । धारा–३ मा राष्ट्र छ, तर बगरको ढुङ्गाजस्तो, जुन चिठनका लागि पटक्कै ताल नमिलेको, जसको प्रयोजन खाल्डाखुल्डी भर्नको लागि मात्र हुन्छ । धारा–४ मा राज्य छ, त्यो राष्ट्रकै हालतबाट गुज्रेको...

केपी शर्मा ओली नेपालको इतिहासमा दुई पटक प्रधानमन्त्री भए । वास्तवमा उनका दुवै सरकार अत्यन्त संवेदनशील समयबाट गुज्रिए । समयले उनलाई चुनौतीको रासहरु दिएकै हो तर साथमा अवसरका चाङ पनि । भनिन्छ विपदले अवसर पनि बोकेर आएको हुन्छ । विश्वका कतिपय देशहरुले कुनै युद्धविराम प...

-सन्तोष पौडेल पृष्ठभूमि डिसेम्बर २०१९ को अन्त्यतिर चीनको उहानबाट सुरु भई विश्वव्यापी माहामारीको रूपमा फैलिएको नोबेल कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) को सङ्क्रमण नेपालमा कहिलेसम्म रहन्छ, लामो समयसम्म यही अवस्था रहिरहेमा नेपालको अर्थतन्त्र के हुन्छ ? कुन भूगोल, कुनदेश क...

नेपालका राजनीतिक  दलहरु सत्ता आरोहण गर्दा होस् वा अवरोहण पर्दा होस् सधैँ दलभित्र ‘एकता’ खोज्न कौलास्दै हिँडेका हुन्छन् । ‘एकता’ यो शब्दै भाववचक नाम हो । भावपरक वा अनुभूतिमय छनक दिने भएकोले स्थूल शरीर मात्र देख्ने कोरा भौतिकवादका अनुयायी ...

‘जति लड्ने हो आफ्नै पुस्ता लड्यो, अबको पुस्ता भाग्यमानी पुस्ता बन्छ । मुलकमा फेरि आन्दोलनको आवश्यकता छैन । गफ हानेको होइन अब मुलुक बन्छ ।’ यो भनाइ प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले २०७७ असार १ गते  व्यक्त गरेको धारणा हो । तर सोही समय युवाहरु कोरोना...

‘मधेशी’- अर्थात् ‘मधेश’ शब्दको विशेषण। यानि कि मधेशमा जन्मेको, बसेको मान्छे अथवा मधेशमा बोलिने बोली। म पश्चिम नेपालको मधेशमा जन्मेको हुँ। त्यसैले जन्मको आधारमा म पनि मधेशी नै भएँ। म मधेशमा जन्मे पनि आजभोलि सबैले भन्ने गरेको ‘खस&rs...

    अधिवक्ता शैलेन्द्र अम्बेडकर प्रतिनिधि सभाको राज्य व्यवस्था तथा सुशासन समितिले नेपाली पुरुषसँग विवाह गर्ने विदेशी महिलालाई ७ वर्षपछि मात्र वैवाहिक अङ्गीकृत नागरिकता दिने व्यवस्थासहित नागरिकता विधेयक बहुमतले पास गरेको छ । समितिले नेपाली पुरुषसँग...

-बिपिन गैरे  कोरोना माहामारीका बेला सरकारको कार्यशैली, असंवेदनशीलता र कुशल नेतृत्वको अभावका कारण देशभर स्वतस्फूर्तरुपमा युवाहरू केही दिनयता विरोधमा निस्किरहेका छन्, निकै संयमित र रचनात्मक ढंगमा । तर, उनीहरूप्रति पछिल्लो समय विभिन्न टिकाटिप्पणी भएको देखिन्छ ...

      माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई) को अन्योलमा रहेका करिब पाँच लाख विद्यार्थी अहिले मानसिक तनावबाट मुक्त भएका छन् । सरकारले एसईईको परीक्षा आन्तरिक मूल्याङ्कनका आधारमा ग्रेड निर्धारण गर्ने निर्णय गर्यो । सरकारले एसईई नै खारेज गर्ने निर्णय ...

सन् २०१९ को अन्त्यतिरबाट चीनको उहान सहरबाट सुरु भएको नोबेल कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) को महामारीले सबै राष्ट्रका सबै समुदायका मानिस आक्रान्त छन् । विशेषगरी वृद्ध, गर्भवती, बालबालिका, दीर्घ रोगी तथा स्वासप्रस्वाससम्बन्धी बिरामी र गरिबहरु ज्यादा प्रभावित छन् । कोरोना...

गत असार १ गते सातवटै प्रदेश सरकारले प्रादेशिक बजेट सार्वजनिक गरेका छन् । त्यसै क्रममा प्रदेश ५ का अर्थ तथा मुख्यमन्त्री शङ्कर पोखरेलले प्रदेश ५ लाई ‘मिनी नेपाल’ बनाउने सङ्कल्पका साथ रु. ३६ अर्ब ३५ करोड २५ लाखको बजेट सार्वजनिक गरे । जुन बजेट चालू आर्थिक वर्षको...

-गोपाल खनाल देश नागरिकको साझा घर हो । भौगोलिक रूपमा सीमाबद्ध परिधि हो देश । विकास उन्नति, प्रगतिको पर्याय हो । युवा देशका संवाहक हुन् भने उद्यमशीलताले कुनै पेसा व्यवसायलाई सङ्केत गर्दछ । १८–४० वर्ष उमेर समूहका व्यक्ति युवा अन्तर्गत पर्दछन् । राष्ट्रका अमूल्य सम्प...

सानै हुँदा सुनेको एउटा कथा सम्झना छ । त्यसबेला कम्युनिस्ट सङ्गठन विस्तारका लागि झोला बोकेर थुप्रै मानिस गाउँतिर छिरेका थिए । कथावाचक पनि कम्युनिस्ट झोले हुन् भन्ने लाग्थ्यो । तर उनलाई पछि धेरै पटक भेटिनँ । उनले भने, ‘एउटा किशोर जो बारमा काम गथ्र्यो ऊ थकित थियो ...

-शैलेन्द्रबहादुर थापा नेपालको लुम्बिनीमा सिद्धार्थ गौतम ईपू ६२३ वैशाख शुक्ल पूर्णिमाका दिन जन्मिई ईपू ५८८ वैशाख शुक्ल पूर्णिमामा भारतको बोधगयामा बुद्धत्व प्राप्त गरेको वर्षदेखि चीनमा बुद्धधर्म प्रचार सुरु भएको थियो । सिद्धार्थले बुद्धत्व प्राप्त गरेको वर्षदेखि नै भगवान बुद्ध...

डाक्टर बाबुराम भट्टराईको जादुको छडी देखेर यतिबेला धेरै मान्छे पागलझैँ बनेका छन् । उनलाई तथानाम गाली गर्दै हिँडेका छन् । जसको कुनै सीमा छैन । अहिले पनि मधेसीलाई पहाडी शासकहरुले दोस्रो दर्जाको नागरिकको रूपमा व्यवहार गर्दै छन्, डाक्टर बाबुराम भट्टराईलाई पनि त्यही नजरले...

कोरोना संक्रमण बढ्दै गएको अवस्थामा सरकारी अकर्मन्यता र भ्रष्टाचारको विरोध गर्दै युवाहरुको स्वस्फुर्त प्रदर्शन देशव्यापी बन्दै गएको छ । सामाजिक सञ्जालमार्फत जोडिएका युवाहरुले मूलतः कोरोना संक्रमण व्यवस्थापनमा सरकारको गैरजिम्मेवार क्रियाकलाप र अपारदर्शी खर्चका सम्बन्धमा विरोध जना...

सङ्कटमा नै व्यक्तिको पहिचान एवं योग्यताको वास्तविक परीक्षण हुन्छ । सङ्कटमा नै व्यक्ति, संस्था, कर्मचारीतन्त्र, सरकार र नेताको व्यवस्थापकीय क्षमताको परिचय पाइने हो । सामान्य अवस्थामा त धेरै कुरा आफ्नो लयमा चलिरहेको नै हुन्छ । कुनै पनि राष्ट्र राजनीतिक दर्शनका आधारमा राजनेताले ...

- ई. कपिल आचार्य सार्वजनिक खरिद सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको ऐन ‘सार्वजनिक खरिद ऐन, २०६३’, एक दशकपछि केही नेपाल ऐन संशोधन गर्न बनेको ऐन, २०७२ र पहिलो संशोधन २०७३ बाट केही परिमार्जित भइसकेको साथै ऐनअन्तर्गत जारीभएको ‘सार्वजनिक खरिद नियमावली, २०...

-सम्झना श्रेष्ठ कोभिड–१९ का कारण देश अहिले लकडाउनमा छ । हामी सबै आफ्नो घरभित्र लक भएका छौँ । लकडाउनको करिब ८० दिन भइसकेको छ ।  अहिले आफ्नो व्यस्त जीवनको तालिकाबाट केही फुर्सद पाएका छौँ । यो फुर्सदको समय सामाजिक सञ्जालमा लगाइरहेको देख्न सकिन्छ । रचनात्म...

-सुनिता न्यौपाने  बुझ्न खोज्नेलाई बुझाउन नसकिने र बुझ्नेले अझ बुझ पचाउने यो पेसा अनौठो छ । आजकाल धेरै मानिसलाई कोरोनाले गर्दा प्रयोगशाला भन्ने शब्द पनि थाहा भयो । प्रयोगशाला र प्रयोगशालाकर्मी के हो र को हुन् भन्ने धेरैले अहिले आएर महसुस गरे । त्यसैले होला को...

-शिवप्रसाद नेपाल  बो बेन्नेटको भनाइ छ– उचित समयमा उचित कुरा भन्नु वा गर्नुभन्दा पनि कुनै पनि बेला गलत कुरा वा काम नगर्नु नै कूटनीति हो । नेपाल र भारतबीच समग्रमा जेजति काम कुरा र गतिविधि भएका छन्, ती सबै यो परिभाषाभन्दा बाहिर भएका छन् ।  त्यस...