अर्थ-विचार

मौद्रिक नीतिले बजार चलायमान हुने देखिन्छ

राष्ट्र बैंकले शुक्रबार जारी गरेको मौद्रिक नीतिले धेरै हदसम्म बजार चलायमान गर्ने स्थिति सिर्जना भएको छ । यो नीतिले आर्थिक शिथिलता र समस्यामा रहेको सरकार र निजी क्षेत्रको सहजीकरण गर्नेछ...

सहकारी महासंघकी अध्यक्ष ओमदेवी मल्ललाई प्रश्न— सहकारीमा समस्या आउनुका प्रमुख कारण के हुन् ?

हामीले राष्ट्रिय सहकारी महासंघकी अध्यक्ष ओमदेवी मल्ललाई सोधेका थियौँ— अहिले जसरी सहकारीबारे समाचार आइरहेका छन्, खासमा सहकारीमा समस्या आउनुका प्रमुख कारण के हुन् ? प्रस्तुत छ, उनले दिएको जवाफको सम्पादित...

सहकारीको अनियन्त्रित वित्तीय जोखिम सामनाका लागि वित्तीय अनुशासन

सम्पत्तिको स्रोतलाई इमानदारिताका साथ परिचालन गर्ने विषयसँग केन्द्रित छ, वित्तीय अनुशासन । सहकारी संस्थामा वित्तीय अनुशासन कायम गर्नु भनेको वित्तीय स्वस्थताका लागि आवश्यक सबै प्रयासको कार्यान्वयन गर्नु हो । ...

धान दिवस : यथार्थता र सार्थकता

सन् १९६६ मा विश्वभर नै भोकमरी फैलियो । भोकमरीबाट बच्नका लागि सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण बाली धान हुने संयुक्त राष्ट्रसंघले ठहर ग¥यो र धानलाई विश्वभर नै उत्पादन बढाउने अभियान चाल्न वर्ष बालीका...

धान खेतीमा प्रविधिको प्रयोग कति ?

नेपालमा पछिल्लो समय कृषि यन्त्रहरूको प्रयोग बढ्दै गएको छ । कृषि यन्त्रहरूको उपयुक्त प्रयोगले समय र श्रमको बचत हुन्छ । साथै बालीको उत्पादन लागतमा समेत कमी ल्याउन सकिन्छ । ...

कैलालीमा तोरी लगाइने २० हजार हेक्टरमा चैते धानको सम्भावना

हामीकहाँ धान बाली मुख्य गरी दुई सिजनमा लगाउने गरिन्छ— हिउँदमा चैते धान र वर्षामा बर्खे धान । चैते धानको उत्पादकत्व प्रतिहेक्टर ४.९७ मेट्रिक टन छ । बर्खे धानको तुलनामा चेतै...

हाम्रो अर्थतन्त्रमा धानको योगदान : उत्पादन बढाउन के गर्ने ?

आज (१५ असार) २१औँ ध्यान दिवस । ‘जलवायुमैत्री कृषि, धान उत्पादनमा वृद्धि’ नारासहित सरकारले यस वर्षको धान दिवस मनाइरहेको छ । धान र मनसुन नेपाली अर्थतन्त्रका बलिया खम्बा हुन् ।...

मौद्रिक नीति : कसिलो कि लचिलो ?

आगामी आर्थिक वर्ष २०८१/८२ का लागि सरकारले संसद्मा बजेट प्रस्तुत गरिसकेपछि मौद्रिक नीतिबारे मन्थन सुरु भएको छ । नेपाल राष्ट्र बैङ्कले पनि मौद्रिक नीति निर्माणको गृहकार्य थालिसकेको छ । ...

बजेट घोषणापछिको सीमा क्षेत्रको अर्थतन्त्र

सरकारले आव ०८१/८२ को बजेट यही जेठ १५ गते संसद्मा पेस गर्‍यो । यसपालिको बजेटमा सीमा क्षेत्रका उद्योगी व्यवसायीले यो अपेक्षा गरेका थिए— सीमा क्षेत्रको व्यापारमा सुधार गरी चोरी–पैठारीलाई निरुत्साहित...

बन्ने होइन त करोडपति ?

वित्तीय साक्षरताको प्रशिक्षणका सिलसिलामा केही महिनाअघि राजधानीको एक विद्यालयका विद्यार्थीले गरेको प्रश्न आजसम्म मेरो मानसपटलमा गुञ्जिरहेको छ, ‘के म पनि करोडपति बन्न सक्छु ?’ त्यो १० वर्षको अबोध बालकलाई मैले...

पाउडर दुध र मक्खन बजारमा नजाँदा किसानको भुक्तानीमा समस्या

अहिले बजारमा दुधको खपत भइरहेको छैन । अहिले उत्पादन कम, खपत बढी हुने सिजन हो । तर गत वर्षदेखि बजारको मागभन्दा दुध उत्पादन बढी भइरहेको छ । त्यसले गर्दा बढी...

‘आलु तथा तरकारी बालीमा आसलाग्दो काम गरेका छौँ’

हाम्रो सबै भौगोलिक क्षेत्रमा सबै मौसममा उत्पादन हुने बाली हुन्, आलु तथा तरकारी । तरकारी बालीको कुरा गर्दा हामीकहाँ ५६ वटा तरकारीलाई रेकर्डमा राखिएको छ । जसमा ५४ वटा ‘आइडेन्टिफाई’...

जलवायु परिवर्तनले कृषिमा परेको प्रभाव र यसबाट बच्ने उपाय

जलवायु परिवर्तन गम्भीर वैश्विक पर्यावरणीय समस्या हो । यसको अध्ययन र अनुसन्धान गर्ने काम व्यापक रूपमा भइराखेको छ । सूर्यको किरणहरू जुन पृथ्वीमा पुग्दछन्, यसका केही अंश वायुमण्डल तथा पृथ्वीद्वारा...

‘लगानीकर्ता ढुलमुल हुने अवस्था आयो’

संघीय सरकारले जेठ १५ गते ल्याएको बजेटलाई लिएर विभिन्न टिका टिप्पणी र बहस भइरहेको छ । वर्तमान हाम्रोदेशको राजस्व सङ्कलन, वैदेशिक अनुदान र ऋणलगायतको अवस्थाका कारण सरकारले धेरै लोकप्रिय कार्यक्रम...

घरघरमा व्यावसायिक भैँसी पालन र तरकारी खेतीले बदलिएका गाउँ

सुर्खेत । सुर्खेतमा ०७५ सालदेखिनै कृषि क्षेत्र विकास कार्यक्रम लागु छ । कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालय अन्तर्गत सञ्चालित यो कार्यक्रमले व्यावसायिक पशुपालन र परम्परागत रुपमा खेती गर्दै आएका कृषकलाई...

असमानता निम्त्याउने बजेट र कर प्रणाली

राष्ट्रिय तथ्याङ्क कार्यालयले हालै सार्वजनिक गरेको जीवनस्तर सर्वेक्षण अनुसार नेपालमा २०.२७ प्रतिशत मानिस अझै गरिबीको रेखामुनि छन् । गरिबीको रेखामुनि रहेको जनसङ्ख्या गाउँमा २४.६६ र सहरमा १८.३४ प्रतिशत छ । ...

गहुँ बालीमा लाग्ने कालो सिन्दुरे के हो ?

हाम्रो देशमा उत्पादनका हिसाबले धान र मकैपछि तेस्रो महत्त्वपूर्ण स्थान हिउँदेबाली गहुँले ओगटेको छ । खाद्यान्नका आधारमा धानपछि गहुँ प्रमुख बालीमा पर्छ । सन् १९६० को दशकदेखि अहिलेसम्म हामीकहाँ गहुँको...

अर्थमन्त्री पुनले सम्बोधन गर्नुपर्ने आर्थिक पक्ष

देशको अर्थतन्त्र बहुआयामिक समस्यातर्फ धकेलिइरहेका बेला नेकपा माओवादी केन्द्रका उपमहासचिव वर्षमान पुनले पुनः अर्थमन्त्रीको जिम्मेवारी पाएका छन् । १२ वर्षपछि दोस्रो इनिङका रूपमा अर्थमन्त्रीको बागडोर सम्हालेका पुनले अर्थतन्त्रका चुनौतीका चाङ...

ट्रस्ट माइक्रो इन्स्योरेन्स कम्पनीको शुभारम्भ

बुटवल । ट्रस्ट माइक्रो इन्स्योरेन्स कम्पनीको शुभारम्भ गरिएको छ । रुपन्देहीको तिलोतमा २ जानकीनगरमा शुक्रबार एक समारोहका बिचमा माइक्रो इन्स्योरेन्सको लुम्बिनी प्रदेशका निवर्तमान मुख्यमन्त्री तथा प्रदेशसभा सदस्य लीला गिरीले उद्घाटन...

बैङ्क र व्यवसायीबिच कस्तो सम्बन्ध हुनुपर्छ ?

बैङ्कको विश्व इतिहास नियाल्दा थाहा हुन्छ— उद्योग–व्यापारको सुरुवात र फैलावटसँगै बैङ्किङ क्षेत्रको फैलावट भएको हो । त्यसले इङ्गित गर्छ, उद्योगी–व्यवसायी र बैङ्कबिचको सम्बन्ध अन्योन्याश्रित, पुरानो एवं प्रगाढ हो तर नेपालमा...

राम्रो कमाइ हुने ‘क्रिम्सन ग्रेप्स’ अर्थात् रातो अङ्गुर

स्वास्थ्यका हिसाबले निकै लाभदायी मानिने क्रिम्सन ग्रेप्स अथवा रातो अङ्गुर व्यावसायिक उत्पादनका हिसाबले पनि नाफामुखी मानिन्छ । अङ्गुरमा एन्टिअक्सिडेन्ट तत्त्व पाइने हुनाले यसले मुटु तथा क्यान्सरका जोखिम घटाउन सहयोग गर्छ...

बन्द उद्योग सञ्चालनमा प्रधानमन्त्रीको पहलसँगै राजनीतिक ऐक्यबद्धताको खाँचो

नेपाल शान्ति क्षेत्र हो, तर शान्तिको देशका जनता भन्दैमा नेपालीले अन्याय, दमन, अत्याचार, विभेद सहेर बस्दैनन् । एक दशक लामो गृहयुद्धपछि विगत दुई दशकदेखि देश बिस्तारै विकासको बाटोमा अग्रसर हुँदै...

किन अत्यावश्यक छ निजगढ अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल ?

२०७९ पुस १७ गते प्रधानमन्त्री प्रचण्डले पोखरामा निर्माण सम्पन्न पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको उद्घाटनका क्रममा ‘निजगढ अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको निर्माण छिटै अघि बढ्ने’ बताएका थिए । प्रधानमन्त्रीको सो उद्घोषले चौतर्फी स्वागत पायो,...

नेपालमा किन महँगो छ उपभोग्य सामान ?

हामीकहाँ सहरी क्षेत्रको सधैँ गुनासो हुन्छ, महँगी बढेर जीवन धान्नै कठिन भयो । हो पनि, यहाँ उपभोग्य सामान महँगा छन् । हामीले बजार मूल्यको तुलना खासगरी छिमेकी मुलुक भारतसँग गर्ने...

वासिङ्टन, बेइजिङ र सेन्टियागो सहमतिको अन्तर्य र नेपालको चासो

‘वासिङ्टन सहमति’ (वासिङगटन कन्सेन्सस) शब्दको प्रयोग सर्वप्रथम सन् १९८९ मा अमेरिकी अर्थशास्त्री जोन विलिएम्सनले गरेका थिए । जुन अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोष, विश्व बैंक र अमेरिकी डिपार्टमेन्ट अफ ट्रेजरीका बिचमा भएको...

चैतेधानको खेती कसरी गर्ने ?

हामीकहाँ धानलाई मुख्य अन्न बालीका रूपमा लिइन्छ । नेपालको कुल खेतीयोग्य जग्गाको १५.६ लाख हेक्टरमा धानखेती गरिन्छ । हामीकहाँ धानको राष्ट्रिय औसत उत्पादन ३.८ टन प्रतिहेक्टर रहेको छ । ...

डिजिटल नेपालको सपना पूरा गर्दे नेपाल टेलिकम

२०६० माघ २२ गतेका दिन तत्कालीन नेपाल दूरसञ्चार संस्थानबाट रूपान्तरण भई कम्पनी ऐन अनुसार नेपाल दूरसञ्चार कम्पनी लिमिटेड स्थापना भएको थियो । २० औँ वार्षिकोत्सव मनाइँदै गर्दा अग्रणी संस्थाले भ्वाइस...

बजार चक्रका लागि ‘उधारो कानुन’ किन आवश्यक ?

केही दिनपहिले कोशी प्रदेशका विभिन्न १० उद्योग वाणिज्य सङ्घहरूले उधारो सम्बन्धमा केही प्रस्ताव पास गरे । बजार शिथिल रहेको अहिलेको अवस्थामा उद्योग व्यवसायको कारोबार चक्रलाई लक्षित गरी उधारो कानुन आवश्यक...

अर्थतन्त्रका सूचकका आधारमा हेर्दा के गर्‍यो सरकारले ?

माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ नेतृत्वको सरकारले एक वर्ष पार गरिसकेको छ । सरकारको एक वर्षको सफलता तथा उपलब्धि के कस्तो रह्यो भन्ने सन्दर्भमा एक खालको विमर्श भइसकेको छ...

कहाँ छ सुशासन मेरो देशमा ?

केही दिनअघि वीरगन्ज सुक्खा बन्दरगाह कार्यालयमा लामो समयदेखि बवारिसे अवस्थामा रहेका करिब ३५० कन्टेनर खोलिए, कन्टेनर खोलिँदा आश्चर्यको अवस्था थियो । अधिकांश कन्टेनरमा बिल बिजकभन्दा फरक सामान आयात गरिएको थियो...

अर्थराजनीतिमा क्वान्टम सिद्धान्तको प्रयोग

वर्तमान युग विज्ञान र प्रविधिको युग हो । वैश्विक समाज विज्ञान र प्रविधिबाट सञ्चालित छ । त्यस कारण समाजको अध्ययन, मूल्याङ्कन, विश्लेषण र व्याख्या वैज्ञानिक दृष्टिकोणबाट गर्नु पर्छ । यसरी...

कृषिमा आत्मनिर्भर हुने समाजवादी अवधारणा

देश समृद्ध बनाउन अर्थतन्त्र बलियो हुन जरुरी छ । जुन देशको अर्थतन्त्र बलियो हुन्छ, त्यहाँ जनतालाई आवश्यक पर्ने वस्तु तथा सेवा पूर्ति गर्न सहज हुन्छ । गाँस, बास, कपास, स्वाथ्य,...

बढ्दो साधारण खर्च र सार्वजनिक ऋण अर्थतन्त्रका मुख्य चुनौती

अहिले बजारमा अर्थतन्त्रबारे विभिन्न धारणा आइरहेका छन् । अर्थतन्त्र मन्दीमा छ । उद्योगधन्दा चलेका छैनन् । बजार सुस्त छ । समग्रमा अर्थतन्त्र गम्भीर सङ्कटमा जाँदैछ । साधारण टालटुले नीतिले यो...

स्थानीय सरकारको वित्तीय सुशासनमा आन्तरिक लेखा परीक्षणको प्रभाव र चुनौती

सार्वजनिक आय र व्ययको दक्ष परिचालन, त्यसको अभिलेख, प्रतिवेदन तथा लेखा परीक्षणमार्फत समग्र वित्तीय व्यवस्थापनमा पारदर्शिता र जवाफदेहिता अभिवृद्धि गर्ने कार्यलाई वित्तीय सुशासन भनिन्छ । सार्वजनिक आय र व्ययको जानकारीमार्फत...

नेपालको सुपारी प्रशोधन, ब्रान्डिङ र चोरी निकासी नियन्त्रण

नेपालमा उत्पादन भएको सुपारी विदेश निर्यात गर्नेसम्बन्धी समस्याका सम्बन्धमा स्थानीय सुपारी उत्पादक एवं सरोकारवालाहरूसँग छलफल गरी समस्याको समाधान खोज्न हालै प्रतिनिधि सभा उद्योग तथा वाणिज्य र श्रम तथा उपभोक्ता हित...

अरुण तेस्रो समयमै सक्नुपर्छ, नेपालबारे सकारात्मक सन्देश दिन्छ

काठमाडौँ । अरुण तेस्रो आयोजनाको निर्माण कार्यमा लगानी बोर्डले प्रभावकारी ढङ्गले सहजीकरण गरिरहेको छ । आयोजना निर्माण सुरु गर्नुपूर्व नै सम्पन्न हुने मिति तोकिएको हुन्छ । पूर्वनिर्धारित मितिअनुसार नै आयोजना...

खानी नवीकरण नगरिदिँदा उद्योगीका काम अवैधजस्ता भए

नेपालमा स्थापित सिमेन्ट उद्योगहरूले खानी नवीकरण गर्नका लागि खानी तथा भूगर्भ विभागमा आवश्यक कागजात पुर्‍याएर साउनमै निवेदन दिएकामा मङ्सिरको तेस्रो सातासम्म त्यसको टुङ्गो लागेको छैन । यसै बिचमा विभिन्न अड्चन...

विदेशी लगानीको लाभ/हानिबारे समीक्षा गर्नुपर्छ

देशलाई प्रगतिको बाटोमा लाने र रोजगारीको वातावरण सुधार गर्नका लागि प्रत्यक्ष विदेशी लगानी भित्र्याउनुपर्ने हुन्छ । यस्तै, स्वदेशी लगानीको वातावरणसमेत बनाउनुपर्नेमा दुई मत छैन । विदेशी प्रविधि भित्र्याउनका लागि समेत...

उद्योगी व्यवसायीका मागमा टेकेर राजनीति गर्नु गलत

मुलुकले विगत दुई वर्षदेखि अर्थतन्त्रमा समस्या भोग्दै आइरहेको छ । कोरोना महामारीले पारेको प्रभावबाट मुलुकको अर्थतन्त्र माथि उठ्न सकेको छैन । अर्थतन्त्र मात्रै होइन, उद्योग व्यवसायमा समेत ठूलो असर प¥यो...

विश्व अर्थतन्त्रमा ‘टुरिजम’को टेको

विश्वव्यापी रूपमा घुमफिर अर्थात् टुरिजम् आम्दानीको बलियो स्रोत बनिरहेको छ । खास गरी कुनै पनि देशको आर्थिक वृद्धि र आर्थिक गतिविधिको बढवाका लागि, सरकारको राजस्व आम्दानी र पूर्वाधार विकासका लागि,...

पटकपटकको ताकेतापछि बाङ्गेबाट–धरान जोड्ने सडक धमाधम कालोपत्र

कोशी सरकारद्वारा पहिचानवादीहरूलाई वार्तामा आउन आह्वान

फिदिममा गर्भवती, ज्येष्ठ नागरिक र अपाङ्गता भएकालाई निःशुल्क एम्बुलेन्स सेवा

उदयपुरमा एक पुरुषको शव फेला

सिरहामा ट्र्याक्टरबाट खस्दा एक युवकको मृत्यु

हात्ती आतङ्क : दिगो समाधानको प्रतीक्षामा किसान

चालु आर्थिक वर्षमा मधेस प्रदेश सरकारको बजेट खर्च न्यून

मेयर र उपमेयरलाई फसाउन खोजिएको भन्दै सर्लाहीमा माओवादीको प्रदर्शन

पालिकालाई दिने राजस्वमा व्यापक विभेद– कसैलाई ६ गुणासम्म, कसैलाई दिँदै दिइएन

बागमती प्रदेशसभा बैठक आह्वान

सूर्यविनायक नगरपालिकाको आफ्नै भवनबाट सेवा प्रवाह सुरु

पश्चिमी वायुको प्रभावले उपत्यकाको आकाशमा बिहानैदेखि हुस्सु (तस्बिरहरु)

गण्डकी प्रदेशमा सरकारी कामकाजको भाषासम्बन्धी विधेयकमाथि सुझाव लिइँदै

लमजुङमा ट्र्याक्टर दुर्घटना हुँदा एक जनाको मृत्यु

पाताले छाँगोमा पोखरा महानगरको प्रवेश, पर्यटकलाई शुल्क बढ्यो

रवि लामिछानेको मुद्दामा कैफियत प्रतिवेदन माग्ने उच्चको आदेश

कोहलपुरमा करेन्ट लागेर एक किशोरको मृत्यु

बुटवलमा फोहोर उठाउन दौड प्रतियोगिता

गौतमबुद्ध विमानस्थलमा न्यारोबडी एयरलाइन्सको बेस बनाउन माग

बाल विवाहविरुद्धको अभियानमा मुख्यमन्त्री आचार्यको प्रतिबद्धता

कर्णाली प्रदेश सभा : सरकार र प्रतिपक्षबिच जुट्न सकेन सहमति

कर्णालीमा प्रदेशस्तरीय तेक्वान्दो प्रतियोगिता हुने

राजनीतिक सहमतिमा मुख्यमन्त्रीले ‘बेइमानी’ गरेको प्रतिपक्षको ठहर

कर्णाली सरकारको अर्धवार्षिक समीक्षा : विकास बजेट कार्यान्वयनमा उदासीन, आम्दानीमा सुधार

‘बाकावीर’ र ‘लोकराज’लाई शहीद घोषणा गर्न सिफारिस

कैलालीमा भूमि समस्या समाधान आयोगले थाल्यो काम

दुई किशोरी मृत्युबारे गृहमन्त्रीको ध्यानाकर्षण

छाउगोठमा सुतेकी महिलामाथि बाघको आक्रमण

अमेरिकी डलर, चिनियाँ युआन, रियाल, दिनारको मूल्य बढ्यो, कसको कति ?

ताल तथा सीमसार क्षेत्रमा पाइने चराको अस्तित्व संकटमा

चिनियाँ एप डीपसीकले उथलपुथल पारेको अमेरिकी शेयर बजार आयो ट्रयाकमा

अमेरिकी सहयोग र अनुदान कटौतीबारे ह्वाइट हाउसले दियो प्रतिक्रिया

कडा सुरक्षा घेराबिच अखिल क्रान्तिकारीको मतगणना

रुसद्वारा उपग्रह सङ्ख्या वृद्धि गर्ने योजना

पोखरामा अन्तर्राष्ट्रिय भेट्रान्स फुटबल प्रतियोगिता सुरू

एमाले नेता नै भन्छन्, ‘बाजले झम्टिन खोज्दा माउको उपस्थिति स्वाभाविक’

हमासले रिहा गर्ने ३३ बन्दीमा ८ जना पहिल्यै मरिसकेको तथ्य सार्वजनिक

अमेरिकी टेक कम्पनीको टाउको दुखाइ बनेको ‘डिपसिक’ के हो ?

‘दुई मन्त्रीले डाक्टरको निर्वाह भत्ता २५ हजार तोके, हामी मान्दैनौँ’

नेकपा एकीकृत समाजवादीले तोक्यो जिल्ला र निर्वाचन क्षेत्रको जिम्मेवारी (सूचीसहित)

प्रथम गलबन्दी अवार्ड : सर्वोत्कृष्ट नायक नायिकामा विजय र वर्षा

ताप्लेजुङ घटना : विरोधीसँग वार्ता र घाइतेको उपचार गर्ने, विकास निर्माणको काम अघि बढाउने

चीनले पनि अमेरिकामा रहेका अवैध आप्रवासीलाई फिर्ता ल्याउने

मौद्रिक नीति : सम्भावित वित्तीय अराजकता