अर्थ-विचार

‘साना १० वटाभन्दा २० लिटर दूध दिने एउटा गाई पाल्नुपर्छ’

काठमाडौँ । प्रोटिन शरीरको सम्पूर्णका विकासका लागि नभई नहुने खाद्य तत्त्व हो । यो तत्त्व पशुजन्य पदार्थबाट प्राप्त हुन्छ । हामी अहिले कतिपय पशुजन्य पदार्थमा आत्मनिर्भर भइसकेका छौँ । आत्मनिर्भरपश्चत...

पञ्चेश्वर आयोजना तत्काल अघि बढ्ने सम्भावना कम छ

महाकाली सन्धि हुँदा पञ्चेश्वर आयोजना बने पनि नबने पनि दोधारा चाँदनीलाई पानी दिने सहमति भएको छ । सम्झौता भए पनि त्यो पानी अहिलेसम्म दिएको छैन । पञ्चेश्वरमा पानी दिन भनिएको...

नेपालको ३० र भारतको ७० प्रतिशत लगानीमा सहमति हुनुपर्छ

पञ्चेश्वर आयोजना नेपाल र भारतबिच पेचिलो विषय हो । यसका कारण नेपालका ठुला राजनीतिक दलहरूबिच ठुलो विभाजनको मार खेप्नुपरेको थियो । त्यस्तो अवस्थामा सन् १९९६ मा महाकाली सन्धि भयो । ...

लुम्बिनी प्रदेशमा चिस्यान केन्द्र दिगो व्यवस्थापन कसरी गर्ने ?

प्राचीनकालदेखि नै मानिसहरूले हिउँ, बरफ, गुफा वा जमिनमुनि खाडल खनेर खाद्य वस्तुहरू भण्डारण गर्ने गरेका थिए । औद्योगिक क्रान्तिपछि कृषिमा रेफ्रिजेरेसन प्रविधिको विकास भएसँगै व्यावसायिक चिस्यान केन्द्र (कोल्ड स्टोरेज)हरूको प्रयोग...

‘केबलकारले पहिचानको प्रवर्द्धन गर्छ, नागरिकको जीवनस्तरमा सुधार ल्याउँछ’

कोसी प्रदेशको दुर्गम हिमाली जिल्ला ताप्लेजुङमा रहेको प्रसिद्ध धार्मिक स्थल पाथीभरा मन्दिरसम्म पुग्न निर्माण हुन लागेको पाथीभरा केबलकार अहिले चर्चाको विषय बनेको छ । पाथीभरामा केबलकार बनाउँदा मन्दिरको ऐतिहासिकता र...

गण्डकी प्रदेशको समुन्नतिको यात्रा

सङ्घीय शासन व्यवस्थाको सुरुवातसँगै नेपालले विकासको नवीनतम अभ्यासलाई आत्मसात् गरेको छ। नेपालको संविधानले परिकल्पना गरे बमोजिम तीन वटै तहको सरकार समन्वय, सहकार्य र सहअस्थित्वको सिद्धान्तका आधारमा संरचनागत तथा व्यवस्थापकीय रूपान्तरण...

ग्रे–लिस्ट पर्दैमा आजको भोलि नै ढोका लाग्छ भन्ने हुँदैन

सम्पत्ति शुद्धीकरण निवारणमा नेपालले अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिबद्धता व्यक्त गरेको छ । यसअनुसार नेपाल सम्पत्ति शुद्धीकरणसम्बन्धी अन्तर्राष्ट्रिय संस्था फाइनान्सियल एक्सन टाक्स फोर्स (एफएटीएफ) अन्तर्गत एसिया प्यासिफिक ग्रुप (एपीजी) को सदस्य राष्ट्र हो...

‘आन्तरिक अर्थतन्त्र चलायमान हुन थाल्यो, अब बैंकहरूको एनपीए सुधार हुन्छ’

बैंक तथा वित्तीय संस्थाको निष्क्रिय कर्जा अनुपात हिजो जुन हिसाबले जसरी ठाडो किसिमले बढिरहेको थियो, त्यो तेर्सो क्रमले अघि बढ्न खोजिरहेको छ । भन्नुको अर्थ, हिजोकै ट्रेन्डमा बाह्य क्षेत्रको वृद्धि...

‘यसरी बनाउन सकिन्छ कर्णालीलाई आत्मनिर्भर प्रदेश’

कर्णाली हिजोदेखि नै हरेक सूचकांकमा पछि रहेको प्रदेश हो । अन्य प्रदेशको तुलनामा कर्णालीले सबै काम पहिलो चरणबाटै गर्नुपर्ने थियो, त्यसैले आन्तरिक गृहकार्य र नीतिगत कुरामा समय लाग्यो । जसका...

ट्रम्प युगमा विश्व व्यापारको दिशा

नवनिर्वाचित अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले विविध प्रकारका भन्सार दर बढाउने कुरा गरेका छन् । भलै आजको दिनमा यस्तो वृद्धि लागू भएको त छैन तर व्यापक सम्भावना भने बाँकी नै छ...

योजना मिलेको खण्डमा कमजोर प्रविधिबाट पनि उपलब्धि हुन सक्छ

नेपालको दोस्रो सिमेन्ट उद्योग हो हेटौँडा सिमेन्ट उद्योग । २०३३ असोज १३ गते शिलान्यास भई २०४३ मंसिर २६ गतेदेखि यो उद्योगले व्यावसायिक उत्पादन सुरु गरेको देखिन्छ । एशियाली विकास बैंकको...

ब्राण्ड बनेको हेटौँडा सिमेन्ट उद्योग कसरी धरमरायो ?

हेटौँडा सिमेन्ट उद्योग लिमिटेड अहिले धराशायी बनिरहेको छ । निजी क्षेत्रबाट सञ्चालित सिमेन्ट उद्योग जुर्मुराएको अवस्थामा सरकारी स्वामित्वको उद्योग धराशायी हुनु आफैँमा अनौठो हो । एशियाली विकास बैंकको ऋण सहयोगमा...

कृषिका संरचना निर्माणमा पनि स्वार्थ समूह हाबी

कोशी प्रदेशमा मात्रै होइन, देशभरि नै कृषि प्रयोजनका लागि धेरै पूर्वाधार निर्माण भएका छन् । त्यसमध्ये पनि धेरैजसो चलेका छैनन् । नेपाल सरकार संघीय कृषि मन्त्रालय, प्रदेश मन्त्रालय, स्थानीय तहहरूमात्रै...

मधेसलाई धार्मिक पर्यटनको ‘हब’ बनाउन खोजिरहेका छौँ : मुख्यमन्त्री सिंह

मधेस प्रदेशमा पर्यटन प्रवर्द्धनका नाममा यतिबेला मन्दिर, मस्जिद, गुम्बा मर्मत गर्न भन्दै ठुलो रकम खर्च भइरहेको छ । प्रदेश सरकारले चार वटा पर्यटन विकास कार्यालय स्थापना गरेको छ, जुन कार्यालयले...

पर्यटन प्रवर्द्धनका लागि भिजन नै भएन

मधेस प्रदेशमा खासै प्राकृतिक सम्पदा छैनन् । प्राकृतिक सौन्दर्य, ‘एडभेन्चर’ जस्ता क्षेत्रले पर्यटकलाई आकर्षित गर्ने हो । यस अतिरिक्त धार्मिक पर्यटन पनि महत्त्वपूर्ण मानिन्छ । मधेसमा भौतिक तथा प्राकृतिक पूर्वाधारका...

घरजग्गा व्यवसायको अन्योलमा अध्यादेशको सहजीकरण

सरकारले भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारण मन्त्रालयको सिफारिसमा भूमिसम्बन्धी केही नेपाल ऐनलाई संशोधन गर्ने अध्यादेश, २०८१ ल्याएको छ । यसले भूमिसम्बन्धी ऐन, २०२१, राष्ट्रिय निकुञ्ज ऐन, २०२९ र वन...

‘अध्यादेशले रियल स्टेट व्यवसायीलाई के–के नै भयो भन्ने छ, वास्तविकता त्यस्तो होइन’

संस्थागत घरजग्गा (रियल स्टेट) व्यवसायीको सन्दर्भमा भूमिसम्बन्धी केही नेपाल ऐनलाई संशोधन गर्न बनेको अध्यादेश, २०८१मा केही विषय आएका छन् । हामीले ती विषयलाई सकारात्मक रूपमै लिएका छौँ । आपत्ति मान्नुपर्ने...

सिक्टा सिँचाइ आयोजनालाई केही टाठाबाठाले दुहुनो गाई बनाए

सिक्टा सिँचाइ आयोजना बाँके जिल्लावासीका लागि निकै महत्त्वपूर्ण आयोजना हो । यसले यहाँका अधिकांश खेतीयोग्य भूभागमा सिँचाइ सुविधा पुर्‍याउने लक्ष्य लिएको छ । यो आयोजनालाई सरकारले राष्ट्रकै गौरवको आयोजना घोषणा...

बागमती प्रदेशमा कोल्ड स्टोरेज सञ्चालन कति प्रभावकारी ?

कोल्ड स्टोरेज एउटा ठुलो वातानुकुलित गोदाम हो, जहाँ फलफूल, तरकारी, दुग्ध र मासुजन्य पदार्थ, खासगरी नाश हुने कृषि वस्तु भण्डारण गर्न तापक्रम नियन्त्रित गरिन्छ । चिसो भण्डारणले किसान र व्यापारीहरूलाई...

भावी पुस्तालाई हो ठूला आयोजना

विभिन्न आयोजना अहिले निर्माणका क्रममा छन् । राष्ट्रिय गौरवका, रूपान्तरणकारी भनेर अलि ठूला आयोजनालाई नाम दिइएको छ । अरू पनि प्रकारका आयोजना छन् । हामी दुई कोणबाट कुरा गर्छौं ।...

१७ वर्षको हुँदा सुनेको चर्चा ५४ वर्षको हुँदा पनि देख्न पाइएन

४४/४५ सालको कुरा हो, त्यतिबेला म १७ वर्षको थिएँ । कर्णाली राजमार्ग बनेकै थिएन । गाडी पनि देखेका थिएनौँ । यहाँ विदेशी मान्छे आएका थिए । हामी उनको भाषा बुझ्दैनथ्यौँ...

खेतीपाती छाडेपछि रैथाने बाली कहाँबाट हुनु र ?

नेपालमा दैनिक रूपमा प्रयोग हुने खाद्यवस्तु रैथानेभन्दा हाइब्रिड बढी छन् । रैथाने बाली बिस्तारै घट्दै गएको छ । खोज्दै हिँडे मुस्किलले मात्रै भेटिन्छ । सबै प्रकारका बालीमा अवस्था यस्तै छ...

सहकारीसम्बन्धी अध्यादेशका केही सकारात्मक र केही आलोचनात्मक पक्ष

सहकारी क्षेत्र नियमन गर्न छुट्टै नियमनकारी निकाय बनाउने विषय वर्षौंदेखि छलफल हुँदै आएको हो । कम्तीमा पनि २०५५ सालमा तत्कालीन अर्थमन्त्री महेश आचार्यले बजेट वक्तव्यमा सहकारी नियमनलाई अलि कडा गर्नुपर्छ,...

सही मुद्दामा हुनुपर्‍यो हाम्रो फोकस

लगानी सम्मेलन गर्नु राम्रो हो । गर्नु पनि पर्छ । अरू देशले पनि गर्छन् । तर, हाम्रो फोकस सही मुद्दामा हुनुपर्‍यो । संघीय सरकारले पनि लगानी सम्मेलन गर्दै आएको छ...

जग्गा नापजाँच : पहिलेदेखि अहिलेसम्म

नापीलाई क्षेत्रगत हिसाबले मुख्यतः दुई भागमा विभाजन गरेर हेर्न सकिन्छ । एक, कित्ता नापी । दुई, भू–धरातल (भौगोलिक स्वरूप)को नापजाँच । भू–धरातल यसको उचाइ वा प्रयोगसँग सम्बन्धित हुन्छ भने कित्ताचाहिँ...

घरजग्गा क्षेत्रको सबै बेथिति हटाउन पुनः नापी आवश्यक

नेपालमा जग्गाको नापजाँच कार्य २०२१ सालमा प्रारम्भ भयो । जग्गा (नापजाँच) ऐन २०१९ अनुसार पहिलो पटक नापी गर्दा सुरुमा जन्जिरको सहायताले नाप्ने काम गरिन्थ्यो । संयुक्त राष्ट्रसंघको सहायतामा विज्ञ ल्याएर...

राजनीतिक पहुँचको आधारमा स्रोत–साधन बाँडफाँटले समस्या

सुदूरपश्चिम प्रदेशमा व्यवसाय र रोजगारीको अवस्था दयनीय छ । आजभन्दा ४–५ वर्ष अघिको तुलनामा त्यस यता अवस्था अझ नाजुक बन्दै गएको छ । कोभिड महामारीपछि सुरु भएको आर्थिक मन्दी अझै...

म्युल खाता एक माध्यम : वित्तीय कारोबारमा कसरी ठगिन्छन् नागरिक ?

पैसा ओसारपसार गर्ने भरियाको चल्तीको अंग्रेजी नाम ‘मनी ‘म्युल अकाउन्ट’ हो । धेरैका लागि नसुनेको वाक्यांश हुन सक्छ यो तर यसले समाजमा आफ्नो रूप बढाउँदै लगेको छ । बढ्दो सामाजिक...

भारतीय उत्पादनसँग प्रतिस्पर्धा गर्न सक्नुपर्छ

सरकारले वीरगन्ज कृषि औजार कारखाना सञ्चालनको जिम्मेवारी राष्ट्रिय आविष्कार केन्द्रलाइ दिएको छ । जसअनुसार आविष्कार केन्द्रले कारखाना सञ्चालनका लागि केही काम उत्साहप्रद रूपमा गरेको छ । वीरगन्ज कृषि औजार कारखाना...

रात्रिकालीन व्यवसाय : मन्दीमा रहेको अर्थतन्त्रलाई उकास्ने बलियो माध्यम

देश यति बेला आर्थिक रूपमा त्यति सहज अवस्थामा छैन । शोधनान्तर, चालु खाता, रेमिट्यान्सजस्ता केही बाह्य उपकरण स¬¬हज देखिए पनि समग्रमा मुलुकको आर्थिक अवस्था अप्ठ्यारो छ । आयात–निर्यात घटेको छ...

साँझ नपर्दै नलागोस् सटर

मुलुक यति बेला आर्थिक शिथिलतामा छ । कुनै पनि क्षेत्रले सोचेजस्तो व्यवसाय गर्न सकेका छैनन् । होटल तथा पर्यटन क्षेत्रमा सिजनमै उत्साह छैन । बेरोजगारी र युवाको पलायन एकदमै बढी...

स्वदेशी उत्पादनलाई निरुत्साहित गर्ने प्रावधान हटाइनु पर्छ

पछिल्लो समय नेपालको आर्थिक अवस्था नाजुक हुँदै गएको छ । विशेष गरी औद्योगिक सूचकाङ्कहरू निराशलाग्दा छन् । आर्थिक क्षेत्र चलायमान गर्ने क्षेत्र उद्योगलाई विविध विषयले प्रभाव पार्दा देशको आर्थिक अवस्था...

सिकलेसको स्वरूप नबिगार्ने चुनौती

नेपालकै ठुलो मध्ये पर्ने सिक्लेस गाउँमा गुजुमुज्जु गुरुङहरूको घर हेर्न मान्छेहरू यहाँ आइपुग्छन् । यहाँबाट नजिकै हिमाल छ । अन्नपूर्ण २, अन्नपूर्ण ४, लमजुङ हिमाल आडैमा छ । कतिपय...

कार्यकर्ताको मागमा बन्ने योजनाले समस्या

विकास निर्माणका काममा धेरै बेथिति देखिन थालेको छ । संघीयता आउनुभन्दा अघि र पछिका पूर्वाधार विकासको चरण हेर्ने हो भने खासै फरक छैन । बेतिथि उस्तै छ । तीन तहका...

दुध उत्पादक किसान विस्थापित हुँदैछन्

अहिले पनि किसानहरू दुध बिक्री नहुँदा निराश देखिन्छन् । यसलाई चिर्न राज्यले छिटै नयाँ नीति र कार्यक्रम ल्याउनु जरुरी छ । कोशी प्रदेशमा दुध उत्पादन निकै राम्रो छ । पहिलेको तुलनामा...

यस वर्षको नोबेल पुरस्कार, अमेरिकी खुला बजार नीति परित्यागको पक्षमा

स्वीडेनको ‘रोयल स्विडिस एकेडेमी अफ साइन्सेज’ले आर्थिक विज्ञान पुरस्कार समितिको सिफारिसमा यस वर्षको अर्थशास्त्रतर्फको नोबेल पुरस्कार केही समय अघि डारन आसेमग्लु, सिमन जोनसन र जेम्स ए. रबिन्सनलाई संयुक्त रूपमा दिने...

सेयर बजार र मौद्रिक नीतिको समीक्षामा समेट्नुपर्ने सवाल

लगानीका अवसरहरू नहुनु र बैंकहरुलाई लगानीमा विश्वास नहुनु, प्रतिफल नदेख्नु तथा जोखिम मात्र देख्दा लगानी सहज हुन नसकेको अवस्था छ। जसका कारण बैंकको तरलता अत्यधिक बढेको देखिन्छ। उसो त ब्याजदर घट्नुलाई...

भैरहवामा दैनिक १० अन्तर्राष्ट्रिय उडान सञ्चालन गर्न सकिन्छ

संघीयता कार्यान्वयनका क्रममा नेपालमा सङ्घीय सरकार, सात वटा प्रदेश सरकार र स्थानीय तह गरी तीन तहमा सरकार छन् । प्रदेशहरूले पर्यटकीय गतिविधिमा महत्त्वपूर्ण जिम्मेवारी निर्वाह गरे पनि सङ्घ सरकारले सङ्घीयताको...

भैरहवामा अन्तर्राष्ट्रिय उडान ‘तरकारीविनाको भात’जस्तै

तत्कालीन प्रधानमन्त्री सुशील कोइरालाले गौतम बुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल शिलान्यास गरेपछि निजी क्षेत्रका व्यवसायीहरू उत्साहित भएका थिए । अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल बन्ने भयो भनेर पर्यटन क्षेत्रमा लगानी हुन थाल्यो । २०७९...

पुँजीगत खर्च न्यून हुनुका कारण र समाधानका उपाय

आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा पुँजीगत बजेट जम्मा १९ प्रतिशत छ । यसै त पुँजीगत बजेट न्यून छ, त्यसमाथि १० वर्षको औसत खर्च केवल ६७.५ प्रतिशत छ । हामीकहाँ पुँजीगत खर्च...

‘कोशी’ नामबारे माओवादीको दोहोरो नीति कहिलेसम्म ?

दुई प्यानलको उम्मेदवारी दर्ता, भोलि बिहान ९ बजेदेखि मतदान हुने

सहकारीको १० अर्ब ७३ करोड हिनामिना, २५ कम्पनीमा ९ अर्ब ६२ करोड रुपैयाँ गैरकानुनी लगानी

एमाले मोरङ अधिवेशन, मतदाताको नाम सार्वजनिक

पर्सास्थित एक सरकारी विद्यालयका कयौँ विद्यार्थी अचानक भए बेहोस

सप्तरीमा ८० बोरा गाँजा बरामद

गर्भवतीका लागि निःशुल्क एम्बुलेन्स सेवा

भारतीय बजारमा वर्डफ्लू, पर्सामा कुखुराको पैठारीमा पूर्ण रोक

ट्रकले मोटरसाइकललाई ठक्कर दिँदा एक जनाको मृत्यु, एक घाइते

पूर्वयुवराज पारस शाहलाई हृदयघात

कुखुरामा ब्याक्टेरिया र भाइरसको समस्या

काठमाडौँ र भक्तपुरमा चोरी

हिमपातले विद्यार्थी बिरामी, पठनपाठन प्रभावित

नवलपरासीका किसान चैते धान रोप्न व्यस्त

सिङ्गापुर र साइप्रसबाट गाउँ फिरेका ध्रुवको रैथाने खेती

जन्मदर्ता प्रोत्साहन गर्न बच्चाको खातामा पाँच हजार

भैरहवामा कांग्रेसका २ महामन्त्री र ४ विज्ञले के–के विषयमा दिए प्रशिक्षण ?

पर्यटन मन्त्रालयद्वारा टरिगाउँ विमानस्थललाई एक करोड बजेट विनियोजन

झुम्सा–चरङ्गे सडकको काम ६ वर्षमा पनि भएन पूरा

नेपालगन्जमा राजावादीको प्रदर्शन

काभ्रेबाट रारा घुम्न आएका एक पर्यटकको मृत्यु

दशौँ राष्ट्रिय खेलकुद : जेठमै हुनेमा पनि छैन विश्वास

विदेशीको 'भिख' थापेर आदर्शवादी गफ दिँदैमा देश समृद्ध हुँदैन : विप्लव

अवरुद्ध नाग्म–गमगढी सडक खुल्यो

सभामुखका सुरक्षाकर्मीको सवारी दुर्घटनामा मृत्यु

यात्री झुम्मिने चौखुट्टेका चिया पसल

कैलालीमा राष्ट्रपति रनिङ शिल्ड : घोडाघोडी नगरपालिका पहिलो

देशको अवस्था थप बिग्रिन नदिन विकल्पमा जानुपर्छ : लिङ्देन

बल्ल पर्‍यो पानी, किसानलाई राहत

अपडेट : हृदयाघात भएका पूर्वयुवराज पारस शाहको नर्भिकको आइसीयुमा उपचार हुँदै

त्रिभुवन विश्वविद्यालयका क्याम्पसहरूमा स्ववियु निर्वाचनको लागि संगठन दर्ता

समुद्रमा नेपाली झन्डासहित पानीजहाज चलाउने बाटो खुल्दै

केपी ओली कप फुटबल : मछिन्द्रको ह्याट्रिक, त्रिभुवन आर्मी क्लब पराजित

समाजलाई अनुशासित र चरित्रवान् बनाउन नैतिक शिक्षा सुधार गर्नुपर्छ : खिलराज रेग्मी