-अर्जुन बराल   

मोरो भाग्यमानी रहेछ, मज्जाले कमाउने भयो । “आलु खाने हुनेखाने हुन्छन्, हुनेखाने आलुखाने हुन्छन्” भनेको साँच्चै रहेछ । पल्लाघरकी रमा काकीले काकासँग खुब उसैको बारेमा बयान गरेकी थिइन् । आँगनमा बसेर घरको खरको छानातिर आँखा लगायो । आँखाबाट बलिन्द्रधारा आँशु आँखैमा छचल्कियो । दुई वर्षदेखि घरको छानोमा बाबा र आमाको बुढ्यौलीले तागत हटेर भन्नुपर्छ, नयाँ खर थप्न नसकेर पालीहरू धुजाधुजा परेका थिए । वर्षा लागेपछि पालीका तिनै धुजा धुजा परेको छानाबाट झरेको पानी घरमा रहेका सिल्टीका भाँडामा टम्म भरिएर चुहिन्थ्यो । टालाटुली र आमाको च्यातिएको मजेत्रोले बनाइएको सिरक डसना पनि पानीको भिजाइले सुक्न केही दिन लाग्दथ्यो ।

राजनीतिक परिवर्तन २०४६ सालको आन्दोलन होस् या आधार इलाका निर्माणको दिशा निर्धारण गर्न सुरु गरिएको एकदशक लामो जनयुद्ध सँगसँगै ०६२÷०६३ को ऐतिहासिक जनआन्दोलनमा सामेल हुन उमेर गरिबी कसैले छेकेन । स्वतः सरिक भयो ऊ, अझ ‘ढाडमा टेकेर टाउकामा हान्ने’ जनयुद्धको रणनीतिअनुसार दलाल, सामन्त, पुँजीपति कतिसँग पौठेजोरी खेल्यो । ती सबै आन्दोलन सफल भए पनि ऊ आज दैनिकी जीवनका सुख किन्न बिक्री गर्ने साधनको अभावसँगै परिवर्तनका लागि लडेर बाँचेको आधा जिन्दगीलाई बाआमाको कछाड र मजेत्रो तिनै सामन्तीलाई बन्धकी राखी मलायाको लाँहुरे बन्दैछ ।
जिम्वाल हरिकाकाको घरबाट सयको मासिक तीन रुपैयाँका दरले उसको बाबाले छोरोको मलायाको भिसा खर्च भनेर तीन बीस दस हजार ल्याउनु भएको रहेछ । केवल वर्षदिनमा नै चुक्ता गर्नेगरी । उसले तिर्न सक्ला या नसक्ला थाहा छैन । त्यो भविष्यको एक वर्षले नै बताउला ।

दशैँको फूलपातीका दिन नेपाल एयरलायन्सको बोर्डिङबाट मलाया लाहुरेको यात्रा ठीक बिहानको ११ बजेबाट सुरु हुनेछ । .....हो भगवान म यसकारण मान्दीन किनकि सबैको घरमा खुसीयाली छाउँदा जाबो त्यो दुखीको घरमा पनि एकक्षण खुसीलाई एकहप्ता दिदाँ के बिग्रीन्थ्यो र तर सबैले छन् भनेका भगवान कहाँ गय खै मैले देखीन जे होस उसको मलाया यात्रा सुखमय रहोस अनी धुजाधुजा घरको पाली आमाको मजेत्रो अनी बाबाको कछाडसँगै साँहुको ऋृण छिटो चुत्ता गर्न सकोस ।

एकसय पचास रुपैयाँको जेब्रा झोलामा फाँटेका मैलीएका अनी नमिलेका कपडाका पोकासँगै फुल नउँठेका भुटेका ठेला मकैसँग भटमास आमाले लाहुँरे बन्न जाने छोरोलाई प्लास्टिकको झोलामा राखेर भोकै नबसेस मेरो मजेत्रो बाबाको कछाड नफेरेर केहि हुन्न पहिला जिम्मालको ऋृण तिर्नु पर्छ अनी बल्ल घरको पाली फेरौला संञ्चो बिसञ्चो डाँडाघर खत्रीनीको घर मुबाईल छ रे त्यतै खबर गरे हामी बुढाबुढीले थाहा पाईहाल्छौ आमाबाबाको चिन्ता नगरेस है भन्दै लाडले गाला सुमसुमाउँदा कहिल्यै डाँको छाडेर नरोएको मोरोे भक्कानीएर रुदा बा पनि रुन पुगे ।

आज बाट सबैले उसलाई लाँहुरे देखेका छन् उ सोच्दैछ । बिहानको डयुटी को सुरुवात सँग साँझको समयपनि जिम्मालको ऋृणले डुबाएको छ उसको सपना । आमाको मजेत्रो र बाबाको कछाड उसको लागि महत्वपूर्ण छ । बिपनामा पनि उ सपना देख्छ । 

उफँ आएको तीन महिनामा बल्ल उसले आधाबिस हजार पठायो । जिम्मालबाले बाबालाई भन्न सम्म भने अरे ऋृण नतिरे घरै छोड खत्रीनी काकीले उसलाई मुबाईलमै  सुनाईन । आत्तियो अनी भक्कानीयो वरिपरि अन्धकारै देख्यो उज्यालो पाउँन सकेन । २०१७ सालको आन्दोलन होस या २०३६ सालको परिबर्तनका नाराको नाममा चलेका आन्दोलनमा उसको बाबापनि सहभागि भए तर खोई परिबर्तन झन गरिबीको गरिबी ।

बुधबारको दिन बिहानको ९ बजे त्यो कुचीङ शहरको ब्यस्त सडकमा लाहुरे ड्रेसलाई घरीघरि हेर्दै हिजोको पिएल ड्रेससँग दाज्यो अनी फरक छुट्टयायो हिजो देशका लागि लडे आज म मेरो अनी बाबाआमाको खुसीका लागि लडदै छु । अनी फेरि फिस्स हाँस्यो अगाडी टेलीफोनको बुथमा बढयो सिक्का छिरायो घरतिरको सन्चो बिसन्चो सोध्यो । 

साँहुको ऋृणको हिसाब गरयो एकबर्षमा चुक्ता गर्न असमर्थ हुन्छु भन्दै गम खायो । अर्कोमहिना पल्लागाँउको बिर्खेदाई घर जाने रे शन्देश पायो उमङ्ग नै मान्यो जे परे पर्ला यो महिनाको ज्यालाले आमालाई मखमलको चोलो अनी बाउँलाई कटराईजको पेन्ट किन्यो अनी केहि जिरामसला सँगै मिठाई किन्यो बिर्खेदाईलाई घर पुरयाईदिन अनुरोधसँगै कोठामा छिरयो ईस्टोप हल्लायो भात पाक्ने तरकारी नपाक्ने बराबर मट्टितेल रहेछ आत्तिएन हत्तपत्त भात पकायो तरकारीपनि आजलाई रहेनछ् । यो हप्ता कोठाको राशन खरिद उसैको पालो परेको रहेछ गोजी हेरयो पुग्ला जस्तो मान्यो त्यै पनि साँझको डयुटी भेट्टाउँन बटुकामा भात र केहि नुन सँगै पानी राखेर पेट भरयो कम्पनि दौडीयो ।

मध्यरात भैसकेको थियो संसार परिबर्तन गरेका ति महानहस्तीलाई सम्झीयो अनी संसारपरिबर्तनमा भएका ति सफल आन्दोलनको समिक्षा गरयो अनि आफनो देशका ती महान आन्दोलनबाट जनताले पाएको सुन्य उपलब्धीपनि दाँज्यो । जिम्मालबाको ज्यानमारा ब्याज सम्झीयो आफुले आफैलाई सम्हाल्न सकेन सुनसान मध्यरातमा कम्पनिको रेष्टरुम छिरयो डोरीको पाँसो लगायो मलायाको लाहुरेले झुण्डिएर आत्महत्या गरयो ।