काठमाडौँ । राष्ट्रिय विद्युत् प्रसारण लाइनको विषयलाई लिएर सोलुखुम्बुको दूधकुण्ड नगरपालिका–११, तिङ्लाका बासिन्दा आन्दोलनमा उत्रिएका छन् । उनीहरुले आफ्नो क्षेत्रमा विद्युत् वितरण नगरी तिङ्लामा बनेको सबस्टेसनमा ३३ केभी प्रसारण लाइन जोडिएकोमा आपत्ति जनाएका हुन् ।

शनिबार सोलुदूधकुण्ड नगरपालिका–८ पत्तालेमा केन्द्रीय प्रसारण लाइन उद्घाटन कार्यक्रम राखिएको थियो । सबस्टेसन रहेको क्षेत्रमा विद्युतीकरण नगरी उद्घाटन गर्नुको औचित्य नरहने भन्दै तिङ्लाबासी आन्दोलनमा उत्रिएका हुन् ।

तिङ्लावासीको आन्दोलकै कारण सो क्षेत्रमा आइतबार पनि यातायात सञ्चालन हुन सकेको छैन । ठूलो सङ्ख्यामा स्थानीय बासिन्दा विरोध प्रदर्शनमा उत्रिएका छन् भने स्थानीय प्रशासनले पनि व्यापक सुरक्षाकर्मी परिचालन गरेको छ ।

---

सोलुखुम्बु–१ का प्रतिनिधिसभा सदस्य हेमकुमार राई राष्ट्रिय विद्युत् प्रसारण लाइन उद्घाटन कार्यक्रममा सहभागी हुन सोलुखुम्बु पुगेका थिए । शनिबार उनीसहित प्रदेशसभा सदस्यहरु, विद्युत् प्राधिकरणका कर्मचारीहरु उद्घाटन कार्यक्रममा सहभागी हुनै लाग्दा अचानक तिङ्लामा विरोध सुरु भयो ।

 

---

शनिबार उद्घाटन कार्यक्रम बिथोल्नका लागि तिङ्लाबासीले गरेको आन्दोलनमा १६ वटा मोटरसाइकल र एउटा जिपमा आगजनी भएको थियो । प्रदर्शनकारी र प्रहरीतर्फ केही घाइते भएका छन् ।

आइतबार पनि आन्दोलन उग्र हुन सक्ने भन्दै जिल्ला प्रहरी कार्यालयले सो क्षेत्रमा उच्च सतर्कता अपनाएको छ ।

अराजक भीडले विरोध गर्‍यो : सांसद राई

सोलुखुम्बु–१ का प्रतिनिधिसभा सदस्य हेमकुमार राई राष्ट्रिय विद्युत् प्रसारण लाइन उद्घाटन कार्यक्रममा सहभागी हुन सोलुखुम्बु पुगेका थिए । शनिबार उनीसहित प्रदेशसभा सदस्यहरु, विद्युत् प्राधिकरणका कर्मचारीहरु उद्घाटन कार्यक्रममा सहभागी हुनै लाग्दा अचानक तिङ्लामा विरोध सुरु भयो ।

सांसद राईले भने, ‘पुस २ गते बिहानै काँग्रेसका केही कार्यकर्ता आएर विद्युतका कर्मचारीलाई थर्काएछन्, सबस्टेसन भएको क्षेत्रमा बत्ती नबाली अन्त बाल्न पाइँदैन भनेछन् ।’

तिङ्लामा विद्युत् वितरण नगर्ने कुनै योजना नरहेको उनले प्रष्ट पारे । ‘राम्रोसँग काम हुने हो भने १० दिन जतिमा तिङ्लामा पनि विद्युत् वितरण तयारीको काम सकिन्छ, त्यहाँ पनि बत्ती बल्छ,’ उनले भने, ‘तर कुरै नबुझी विकास विरोधीहरु आन्दोलनमा उत्रिए ।’

---

‘राष्ट्रिय प्रसारण लाइनमा जोडेर उद्घाटन गर्नुको अर्थ सोलुखुम्बु झिलिमिली भयो भन्ने हो,’ सोलु दूधकुण्ड नगरपालिकाका मेयर नाम्गेल जाङ्बु शेर्पाले भने, ‘तर वास्तविकता त्यो होइन, नगरपालिकाकै कतिपय क्षेत्रमा विद्युतीकरण हुन बाँकी छ भने यहाँ लोडसेडिङको समस्या पनि उस्तै छ ।’

---

तिङ्लाबासी के चाहन्छन् ?

सोलुखुम्बुमा विभिन्न हाइड्रोपावर निर्माण भइरहेका छन् । तीमध्ये एउटा पूरा भएको छ । निर्माण सम्पन्न भएकै हाइड्रोपावरको विद्युत् राष्ट्रिय प्रसारणलाइनमार्फत लैजान खोजेको विरोधमा उनीहरु आन्दोलित भएका हुन् ।

ग्रामीण विद्युतीकरणको योजनअन्तर्गत सञ्चालित हाइड्रोपावरले स्थानीय तहमा विद्युत् उपलब्ध नगराई राष्ट्रिय प्रसारण लाइनमा जोडेर अन्यत्र लैजान खोजेकोमा उनीहरुले विरोध जनाएका हुन् ।

‘राष्ट्रिय प्रसारण लाइनमा जोडेर उद्घाटन गर्नुको अर्थ सोलुखुम्बु झिलिमिली भयो भन्ने हो,’ सोलु दूधकुण्ड नगरपालिकाका मेयर नाम्गेल जाङ्बु शेर्पाले भने, ‘तर वास्तविकता त्यो होइन, नगरपालिकाकै कतिपय क्षेत्रमा विद्युतीकरण हुन बाँकी छ भने यहाँ लोडसेडिङको समस्या पनि उस्तै छ ।’

प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभाका माननीयहरुको जोडबलमा जबर्जस्ती उद्घाटन गर्न खोजेपछि स्थानीयबासी आन्दोलित भएको उनको भनाइ छ । ‘आफ्नो क्षेत्रमा अन्धकार हुँदाहुँदै यहाँबाट अन्यत्र विद्युत् लैजान खोजेपछि स्थानीयबासीले विरोध गरेका हुन्,’ उनले भने, ‘अहिले त विद्युतीकरणको सुरुवात मात्र भएको छ, उद्घाटनका लागि यति हतार गर्नुपर्ने कारण थिएन ।’

---

तिङ्लाबासी यसअघि पनि मतदान बहिष्कार गरेर चर्चामा आएका थिए । उनीहरुले स्थानीय तह, प्रदेशसभा र प्रतिनिधिसभा निर्वाचन बहिष्कार गरेका थिए ।

---

स्थानीय स्तरमा विद्युतीकरण नै नभई ३३ केभी प्रसारण लाइन उद्घाटन गर्नुको अर्थ नरहने उनले बताए ।

तिङ्लावासी पटक पटक चर्चामा

तिङ्लाबासी यसअघि पनि मतदान बहिष्कार गरेर चर्चामा आएका थिए । उनीहरुले स्थानीय तह, प्रदेशसभा र प्रतिनिधिसभा निर्वाचन बहिष्कार गरेका थिए ।

सुरुमा उनीहरुले स्थानीय तह समायोजन प्रक्रियाप्रति असन्तुष्टि जनाएका थिए । नेचासल्यान गाउँपालिकामा समावेश गरिएकोमा आपत्ति जनाउँदै उनीहरुले स्थानीय तहको निर्वाचन बहिष्कार गरेका थिए । पुनर्संरचनाको सीमाङ्कनप्रति असहमति जनाएका उनीहरुले प्रदेशसभा र प्रतिनिधिसभा निर्वाचन पनि बहिष्कार गरे । एक हजार ५०० घर र ८ हजार जनसङ्ख्या रहेको तिङ्लामा ३ हजार ९०० मतदाता छन् ।

तीनवटै तहका निर्वाचनमा त्यहाँ मतदान नै भएन । यहाँसम्म कि मतदान बहिष्कार गरेकै कारण वडा तह अहिले जनप्रतिनिधिविहीन छ । हाल तिङ्लालाई सोलुदूधकुण्ड नगरपालिकामा समावेश गरिएको छ । तिङ्ला हाल सोलुदूधकुण्ड नगरपालिकाको ११ नम्बर वडा हो ।

नेचासल्यान गाउँपालिकाका अध्यक्ष डुफकुमार बास्तोलाका अनुसार विद्युत प्राधिकरणले जिल्लामा कार्यालय स्थापना गरेको एक महिनाभित्र विद्युत् प्रसारण लाइन सञ्चालन गर्न भनेका कारण शनिबार उद्घाटन गर्ने कार्यक्रम राखिएको थियो । प्राधिकरणले कार्यालय सञ्चालन गरेको र कर्मचारीको व्यवस्थासमेत भइसकेका कारण विद्युत् प्रसारण उद्घाटन गरी सेवा सञ्चालन गर्न ताकेता गरेका कारण उद्घाटन कार्यक्रम राखिएको उनको भनाइ छ ।

तिङ्लामा सबस्टेसन राख्ने तर तिङ्लालाई नै विद्युत् नदिई अन्यत्र लैजान थालेको भन्दै त्यहाँका बासिन्दाले आन्दोलन गरेको अध्यक्ष बास्तोलाले बताए ।